Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
zouden alle klassen in die grote hoofdstad de boodschap horen. De koning had om<br />
staatkundige redenen nog niet geheel en al de partij van Rome tegen de Hervorming<br />
gekozen. Margaretha klemde zich nog vast aan de hoop, dat het Protestantisme in Frankrijk<br />
de overwinning zou behalen. Ze besloot, het hervormde geloof te Parijs te laten prediken.<br />
Tijdens de afwezigheid van de koning gelastte ze een Protestantse leraar, het in de kerken<br />
van de stad te verkondigen. Toen dit door de pauselike geesteliken verboden werd, zette de<br />
prinses het paleis ervoor open. Een vertrek werd <strong>tot</strong> kapel ingericht, en er werd bekend<br />
gemaakt, dat er iedere dag op een bepaald uur zou gepredikt worden, en dat het volk van<br />
alle rang en stand uitgenodigd werd om te komen. Scharen stroomden naar de diensten. Niet<br />
alleen de kapel, maar ook de voor-zalen en gangen waren bezet. Duizenden kwamen er<br />
iedere dag samen,— edellieden, staatsmannen, wetgeleerden, koopmannen en<br />
ambachtslieden. De koning, in plaats van de Ver-gaderingen te vebieden, beval dat twee van<br />
de kerken van Parijs zouden opengesteld worden. Nooit tevoren was de stad z— bewogen<br />
geweest door het woord van God. De geest des levens uit de hemel scheen over het volk<br />
uitgestort te zijn. Matigheid, reinheid, orde en nijverheid namen de plaats in van<br />
dronkenschap, losbandigheid, twist en luiheid.<br />
Maar de priesterschap zat niet stil. De koning bleef nog weigeren, om een einde aan het<br />
prediken te maken, en daarom richtten ze zich <strong>tot</strong> de bevolking. Geen middelen werden<br />
gespaard om de angst, de vooroordelen, en de dweepzucht van de onwetende en bijgelovige<br />
menigten op te wekken. Zich blindelings aan zijn valse leraren overgevende, bekende Parijs,<br />
gelijk Jeruzalem van ouds, de tijd van zijn bezoeking niet, noch de dingen, die <strong>tot</strong> zijn vrede<br />
dienden. Twee jaren lang werd het woord Gods in de hoofdstad gepredikt; maar terwijl er<br />
velen waren, die het evangelie aannamen, verwierp de meerderheid van het volk het. De<br />
verdraagzaamheid van koning Frans was slechts voor de schijn geweest,om zijn eigen<br />
doeleinden te bereiken, en de pausgezinden slaagden erin, het gezag te herwinnen. De<br />
kerken werden weder gesloten, en de brandstapel opgericht.<br />
Calvijn was nog te Parijs, en bereidde zich door studie, overpeinzingen en gebed voor op<br />
zijn toekomstige werk, en hield aan, het licht te verspreiden. Eindelik echter kwam hij onder<br />
verdenking. De overheden besloten hem naar de vlammen te brengen. Zichzelf veilig<br />
wanende in zijn afzondering, dacht hij niet aan gevaar, toen er vrienden zijn kamer<br />
binnenstormden met de tijding, dat er beambten op weg waren om hem gevangen te nemen.<br />
Op hetzelfde ogenblik hoorden ze een luid kloppen aan de buitendeur. Er was geen tijd te<br />
verliezen. Sommige van de vrienden hielden de beambten aan de deur aan de praat, terwijl<br />
anderen de hervormer hielpen om zich uit een venster neer te laten, zodat hij zich in aller ijl<br />
naar de voorsteden kon begeven. Hier vond hij schuilplaats in de woning van een werkman,<br />
die een vriend van de Hervorming was, vermomde zich in de klederen van zijn gastheer, en<br />
begaf zich met een schoffel over de schouder op weg. Zuidwaarts reizende, vond hij<br />
opnieuw bescherming binnen Margaretha’s gebied.1Zie D’Aubigné, “History of the<br />
Reformation in the Time of Calvin,” boek 2, Kap. 30.<br />
153
Change language