Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
nam uit de Heilige Schrift passende bewijzen om zijn stellingen te steunen. Daarna, zijn<br />
linkerhand op het heilige boek, dat v——r hem open lag, leggende, hief hij zijn rechterhand<br />
op naar de hemel, en deed de gelofte, dat hij zich “getrouw aan het evangelie zou<br />
vasthouden, en zijn geloof met vrijmoedigheid zou belijden, zelfs al zou hij geroepen<br />
worden, om zijn getuigenis met zijn bloed te bezegelen.”<br />
Toen hij opnieuw in de tegenwoordigheid van de Rijksdag geleid werd, droeg zijn gelaat<br />
geen spoor van angst of ver-legenheid. Kalm en vredig, en toch verheven, moedig en edel,<br />
stond hij als Gods getuige onder de groten van de aarde. De keizerlike beambte eiste nu te<br />
horen wat zijn besluit was, en of hij zijn leerstellingen wenste te herroepen. Luther gaf zijn<br />
antwoord op onderworpen en nederige toon, zonder heftigheid of drift. Hij gedroeg zich stil<br />
en eerbiedig; toch openbaarde hij een vertrouwen en een vreugde, waarover de vergadering<br />
zich verwonderde. “Doorluchtigste keizer, hoogedele vorsten, genadigste lieren,” sprak<br />
Luther, “ik verschijn heden v——r u volgens het bevel, me gisteren gegeven; en bij de<br />
barmhartigheid Gods smeek ik Uw Majesteit en uw doorluchtige hoog- heden, met<br />
goedwilligheid te willen luisteren naar de verdediging van een zaak, waarvan ik me<br />
overtuigd houd, dat hij rechtvaardig is en goed. Indien ik me door onwetendheid niet zou<br />
houden aan de gebruiken en passende regelen van het hof, verzoek ik dat me zulks vergeven<br />
worde; want ik ben niet grootgebracht in de paleizen van koningen, maar in de afzondering<br />
van een klooster.”<br />
Daarna <strong>tot</strong> de vraag komende, zei hij, dat zijn werken niet alle hetzelfde karakter<br />
droegen. In sommige had hij gehandeld over geloof en goede werken, en zelfs zijn vijanden<br />
verklaarden dat die niet alleen schadeloos, maar nuttig waren. Die te herroepen, zou<br />
waarheden veroordelen zijn, welke alle partijen beleden. De tweede soort bestond uit<br />
geschriften, die het bederf en de misbruiken van het pausdom aan het licht stelden. Die te<br />
herroepen, zou zijn de tirannie van Rome te versterken, en een wijdere deur te openen voor<br />
vele en grote goddeloosheden. In de derde soort boeken had hij personen aangevallen, die<br />
bestaande misbruiken hadden verdedigd. Wat deze betrof, moest hij vrijuit toegeven, dat hij<br />
heftiger was geweest, dan hem paste. Hij beweerde geenszins zonder fouten te zijn; maar<br />
zelfs deze boeken kon hij niet herroepen, want zulk een handelwijze zou de vijanden van de<br />
waarheid slechts te stouter maken, en ze zouden er voordeel uit trekken, door Gods volk met<br />
nog groter wreedheid te verdrukken.<br />
“Maar daar ik slechts een mens ben, en niet God,” vervolgde hij, “zo zal ik me<br />
verdedigen, gelijk Christus gedaan heeft, die zei: ‘Indien Ik kwalik gesproken heb, betuig<br />
van het kwade.’ Bij de genade Gods bezweer ik u, doorluchtigste keizer, en u, hoogverheven<br />
vorsten, en edelen uit iedere stand, om me uit de geschriften van de profeten en apostelen te<br />
be-wijzen, dat ik gedwaald heb. Zo spoedig ik hiervan overtuigd zal zijn, zal ik onmiddellik<br />
al mijn dwalingen herroepen, en de eerste zijn om mijn boeken in het vuur te werpen.<br />
107
Change language