Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
ven terug. Hoe,— zo vroeg hij hen,— durfden ze hun dwalingen verspreiden? Handelswaar
te maken van de genade Gods, ter wille van winstbejag?
“Met wie denkt ge,” zo sprak hij eindelik, “strijdt ge? Met een oud man op de rand van
het graf?—Neen, met de Waarheid!—de Waarheid, die sterker is dan gij zijt, en u
overwinnen zal.” Met die woorden verliet hij de vergadering, en geen enkele van zijn
tegenpartijders was er, die een poging deed om hem terug te houden. Wycliffe’s arbeid was
bijna volbracht; de banier der waarheid,die hij zo lang omhoog geheven had, zou hem
spoedig uit de hand vallen; doch eenmaal nog zou hij als getuige voor het evangelie
optreden. De waarheid moest verkondigd worden van uit de vesting zelf van het koninkrijk
der dwaling. Wycliffe werd ter verantwoording gedaagd voor de pauselike rechtbank te
Rome, die zo dikwels het bloed van de heiligen vergoten had. Hij was niet blind voor het
gevaar, dat hem bedreigde, maar zou desniettemin aan de dagvaarding gehoor hebben
gegeven, had niet een aanval van beroerte het hem on- mogelik gemaakt, de reis te doen.
Ofschoon zijn stem echter niet te Rome zou gehoord worden, kon hij per brief spreken, en
dat besloot hij te doen.
Uit zijn pastorie zond de hervormer de paus een schrijven, dat schoon eerbiedig in toon
en in christelike geest, een scherpe terechtwijzing bevatte wegens de praal en trots van de
pauselike stoel. “In der waarheid,” zo schreef hij, “verheug ik me om aan iedereen open te
leggen en te verklaren het geloof, dat ik belijd, en in het biezonder aan de bisschop van
Rome; die, na- demaal ik hem veronderstel gezond in de leer en waarachtig te zijn, hoogst
gewillig zal wezen om mijn voornoemd geloof te bevestigen; of, indien ik zou dwalen, het
te verbeteren.
“Allereerst neem ik aan, dat het evangelie van Christus de gehele wet Gods omvat ... ik
houd het ervoor dat de bisschop van Rome, nademaal hij de plaatsvervanger van Christus
hier op aarde is, meer dan alle mensen gebonden is aan die wet van het evangelie. Want de
grootheid onder de discipelen van Christus bestond niet in wereldse waardigheid of eer,
maar in het nauwgezette en juiste volgen van Christus in leven en zeden. . . . Christus was
gedurende de tijd van Zijn pelgrimstocht hier een allerarmst mens, die alle wereldse
machtsoefening en eer weigerde en van de hand wees.
“Geen getrouwe behoort —f de paus zelf, —f enige heilige te volgen dan op die punten,
waarop hij de Heer Jezus Christus gevolgd heeft; want Petrus en de zonen van Zebedeüs,
toen ze wereldse onderscheiding begeerden, in plaats van Christus’ voetstappen te drukken,
gaven Hem aanstoot, en behoorden dus in die dwalingen niet gevolgd te worden. “De paus
behoorde alle tijdelike heerschappij en machtsoefening aan de aardse macht over te laten, en
zijn gehele geestelikheid daartoe krachtdadig te bewegen, en aan te manen; want alzo deed
Christus, en voornamelik door Zijn apostelen. Indien ik derhalve op enige van die punten
gedwaald heb, wil ik me op het allernederigst aan terechtwijzing onderwerpen, zelfs door
doodstraf, als de noodzakelikheid het zou vereisen; en indien ik naar eigen wil en begeerte
58