Van Monarchie tot Anarchie
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />
standaard van het Christelik geloof verlaagd, en als gevolg hiervan “voerde een heidense<br />
stroom, die de kerk binnenvloeide, de gewoonten, gebruiken, en afgoden van het heidendom<br />
met zich mede.” Daar de Christelike godsdienst zich van de gunst en ondersteuning van<br />
wereldse heersers had verzekerd, namen grote menigten hem in naam aan; maar terwijl ze in<br />
schijn Christenen waren, “bleven velen in werkelikheid heidenen, die in het geheim<br />
voorname- lik hun afgoden aanbaden.”<br />
Is dezelfde gedragslijn niet gevolgd in bijna iedere kerk, die zich Protestant noemt?<br />
Naarmate de stichters ervan, die de ware hervormingsgeest hadden, wegsterven, staan hun<br />
nakomelingen op en “geven aan de zaak een nieuwe vorm.” Terwijl ze zich blindelings<br />
vastklemmen aan de geloofsleer van hun vaderen, en weigeren om iedere waarheid aan te<br />
nemen, die dezen niet gezien hébben, wijken de kinderen van de hervormers groteliks af van<br />
het voorbeeld van nederigheid, zelfopoffering, en onthouding van de wereld, dat hun gesteld<br />
was. Aldus “verdwijnt de oorspronkelike eenvoud.” Een wereldse stroom vloeit de kerken<br />
binnen, en “voert de gewoonten, gebruiken en afgoden van de wereld met zich mede.”<br />
Helaas, hoezeer wordt die vriendschap van de wereld, welke “vijandschap Gods is,” tans<br />
op prijs gesteld onder hen, die voorgeven volgelingen van Christus te zijn! Hoe ver zijn de<br />
gevestigde kerken door de gehele Christenheid heen afgeweken van de bijbelse standaard<br />
van nederigheid, zelfopoffering, eenvoud, en godzaligheid! John Wesley zei, over het rechte<br />
gebruik van geld sprekende: “Verkwist geen deel van zulk een kostbaar talent aan<br />
overdadige of kostbare kledij, of aan nutteloze versierselen, eenvoudig om het oog te<br />
bevredigen. Besteedt geen deel ervan aan eigenaardige versieringen van uw huizen; aan<br />
overdadig of kostbaar meublement; aan dure schilderijen, aan schilderen of vergulden. . . .<br />
Geeft niets uit om de grootsheid van het leven te bevredigen, of de bewondering of lof van<br />
de mensen te winnen. ... ‘Zo lang ge uzelven goed doet, zullen de mensen goed van u<br />
spreken.’ Zo lang ge ‘in purper en fijn linnen gekleed gaat, en iedere dag overdadig leeft,’<br />
zullen velen zonder twijfel uw goede smaak, uw mildheid en gastvrijheid roemen. Maar<br />
koopt hun lof niet tegen zulk een dure prijs. Stelt u liever tevreden met de eer, die van God<br />
komt.” In vele kerken van onze tijd echter wordt zulk een leer niet op prijs gesteld.<br />
Een schijn van godsdienst te hebben is een algemeenheid geworden in de wereld.<br />
Heersers, staatslieden, wetgeleerden, dokters, kooplieden, sluiten zich bij de kerk aan, als<br />
een middel om zich van de achting en het vertrouwen van de maatschappij te verzekeren, en<br />
hun eigen wereldse belangen te bevorderen. Aldus trachten ze al hun onrechtvaardige<br />
handelingen te bedekken onder een voorgewend Christendom. De verschillende<br />
godsdienstige lichamen, versterkt door de rijkdom en invloed van deze gedoopte<br />
wereldlingen, doen nog een hoger bod op volksgunst en bescherming. Prachtige kerken, op<br />
de allerkostbaarste wijze versierd, worden in de drukste straten van verkeer opgericht. Zij,<br />
die de godsdienstoefening bijwonen, zijn rijk en naar de laatste mode gekleed. Er wordt een<br />
hoog salaris betaald aan een begaafde prediker om de mensen onderhoudend toe te spreken<br />
en aan te lokken. Zijn preken moeten niet aan de volkszonden raken, maar zacht en<br />
268
Change language