Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
God bescheen het verstand van deze uitverkoren mannen met helder licht, en openbaarde
hun vele van de dwalingen van Rome; toch ontvingen ze niet al het licht, dat aan de wereld
moest gegeven worden. Door deze Zijn diensknechten bracht God het volk uit de duisternis
van het Roomse stelsel; maar ze moesten nog vele en grote hinderpalen ontmoeten; en Hij
leidde hen van stap tot stap verder, naardat ze het konden verdragen. Ze waren niet gereed
om al het licht tegelijk te ontvangen. Evenals de volle glans van de middagzon hen, die lang
in duisternis gewoond hebben, zich doet afkeren, zo zou het ook met dezen gegaan zijn.
Daarom openbaarde Hij het licht trapsgewijze aan de leiders, naardat het volk het ontvangen
kon. Van eeuw tot eeuw zouden andere getrouwe werkers volgen, om de mensen nog verder
te leiden op het pad van de hervorming.
De scheuring in de kerk bleef voortduren. Drie pausen stonden naar de
opperheerschappij, en hun strijd vervulde de Christenheid met misdaad en onrust. Niet
tevreden met het uitspreken van banvloeken, namen ze de toevlucht tot wereldlike wapenen.
Elkeen beijverde zich om wapenen te kopen en soldaten aan te werven. Natuurlik moest er
geld zijn; en om dit te verkrijgen, werden al de begiftigingen, ambten, en zegeningen van de
kerk te koop aangeboden. Ook de priesters, die hun meerderen volgden, namen de toevlucht
tot simonie en oorlog om hun mededingers te vernederen, en hun eigen macht te versterken.
Met dageliks toenemende vrijmoedigheid woedde Huss tegen de gruwelen, die in naam van
de godsdienst toegelaten werden; en het volk klaagde de Roomse hoofden openlik aan als de
oorzaak van de onheilen, die er over de Christenheid losbraken.
Opnieuw scheen de stad Praag op het punt van in een bloedige strijd gewikkeld te
worden. Gelijk in vroegere tijden werd Gods dienstknecht aangeklaagd als “die beroerder
van Israël.” De stad werd opnieuw in de ban gedaan, en Huss trok zich naar zijn
geboorteplaats terug. Het getuigenis, dat hij zo getrouw had afgelegd in zijn geliefde kapel
van Bethlehem, was ten einde. Hij moest op een ruimer toneel, ten aanhoren van de gehele
Christenheid spreken, v——rdat hij zijn leven zou afleggen als een getuige voor de
waarheid. Om de onheilen te herstellen, die Europa verscheurden, werd er eep algemeen
koncilie te Constance samengeroepen. De raadsvergadering werd op de wens van keizer
Sigismund door een van de drie wedijverende pausen, Johannes XXIII., belegd. De eis om
een koncilie was verre van welkom geweest aan Paus Johannes, wiens karakter en
gedragslijn nauweliks onderzoek konden verdragen, zelfs niet van prelaten, zo los van zeden
als de geesteliken van die dagen. Hij durfde zich echter niet tegen de wil van Sigismund
verzetten.1
Het voornaamste doel, dat het koncilie zich voorstelde, was het helen van de scheuringen
in de kerk, en het uitroeien van de ketterij. Vandaar dat de twee mededingende pausen,
zowel als de voornaamste voorstander van de nieuwe meningen, Johannes Huss, opgeroepen
werden, om ervoor te verschijnen. De eersten, die hun persoonlike veiligheid op prijs
stelden, verschenen niet in persoon, maar werden door hun afgevaardigden
vertegenwoordigd. Paus Johannes, ofschoon schijnbaar de belegger van het koncilie, ging er
67