21.04.2023 Views

Van Monarchie tot Anarchie

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

En toch, den vreemden regel der ongerijmd- heden volgende, die altijd in zulke gevallen heerscht, scheen de tijd, terwijl hij aldus voorbijsnelde, lang te vallen.... gevangenissen, met menschen opgevuld, die geene misdaad begaan hadden en geen gehoor konden vinden; deze dingen werden de bepaal- de orde en de gewone loop der dingen, en sche- nen door aloud gebruik gewettigd te zijn, eer ze vele weken in zwang waren. Vooral werd er éene afgrijselijke gestalte even gemeenzaam alsof die sedert de schepping der wereld onder de oogen der menschen ware geweest, — de gestalte van de scherpe vrouw, La Guillotine geheeten. Die maakte het algemeen onderwerp uit van allerlei grappen: ze was het beste gomeeamid- del tegen hoofdpijn; ze belette onfeilbaar dat men grijs haar kreeg; ze verleende eene eigenaardige bleekheid aan de gelaatskleur; ze was het nationale scheermes, dat nooit stomp werd; hij, die la Guillotine kuste, keek door het ven- stertje en niesde in den zak. Zij was het teeken van de wedergeboorte van den mensch. Ze had het Kruis vervangen. Modellen er van werden op de borst gedragen, waarvan het Kruis gebannen werd, en men boog voor haar en men geloofde aan haar, terwijl men het Kruis ver- loochende. Het werktuig schoor zoovele hoofden af‚ dat het zelf, zoowel als de grond, dien het bezoe delde, geheel rood geverfd werd. Men nam het uit elkaar als een stuk speelgoed voor een jongen Duivel en zette het weer op, als de gelegenheid gunstig was. Het deed den welsprekende zwijgen; het velde den machtige neder; het vernietigde al wat schoon en goed was…

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Van</strong> <strong>Monarchie</strong> <strong>tot</strong> <strong>Anarchie</strong><br />

te zullen dienen, en Die om zijnentwil de dood des kruises had ondergaan. V——r zijn<br />

herroeping had hij te midden van al zijn lijden troost gevonden in de verzekering van Gods<br />

gunst; maar nu peinigden berouw en twijfel zijn ziel. Hij wist, dat hij nog meer zou moeten<br />

herroepen, eer hij met Rome vrede kon hebben. Het pad, dat hij had ingeslagen, kon slechts<br />

op volkomen afval eindigen. Zijn besluit was genomen: om een korte tijd van lijden te<br />

ontkomen, zou hij zijn Heer niet verloochenen.Spoedig werd hij nogmaals voor het koncilie<br />

gebracht. Zijn onderwerping had zijn rechters niet bevredigd. Hun bloeddorst, door de dood<br />

van Huss geprikkeld, eiste nieuwe slachtoffers. Alleen door een onvoorwaardelik opgeven<br />

van de waarheid kon Jérome zijn leven redden. Maar hij was vast besloten, zijn geloof te<br />

belijden, en zijn broeder-martelaar naar de brandstapel te volgen.<br />

Hij trok zijn vorige herroeping terug, en verzocht als een stervende, dat hem een<br />

gelegenheid gegeven zou worden om zich te verdedigen. De uitwerking van zijn woorden<br />

vrezende, stonden de prelaten erop, dat hij alleen de waarheid van de beschuldigingen, die<br />

tegen hem ingebracht waren, zou bevestigen of ontkennen. Jérome protesteerde tegen zulk<br />

een wreedheid en onrechtvaardigheid. “Ge hebt me drie honderd en veertig dagen in een<br />

vreselike gevangenis opgesloten”, zei hij, “in vuilheid, geraas, stank, en in de allergrootste<br />

behoefte aan alles; nu stelt ge me v——r u, en, het oor lenende aan mijn doodvijanden,<br />

weigert ge me aan te horen. . . . Indien gij waarlik wijzen zijt, en lichten van de wereld,<br />

neemt u dan in acht, u niet tegen het recht te vergrijpen. Wat mij betreft, ik ben slechts een<br />

zwakke, sterveling; mijn leven is slechts van weinig gewicht; en wanneer ik u waarschuw<br />

tegen het uitspreken van een onrechtvaardig vonnis, spreek ik minder voor mijzelf dan wel<br />

voor u.”<br />

Aan zijn verzoek werd eindelik voldaan. In de tegenwoordigheid van zijn rechters<br />

knielde Jérome neder en bad, dat de Heilige Geest beslag mocht leggen op zijn gedachten en<br />

woorden, opdat hij niets zou spreken, dat niet overeen- komstig de waarheid, of zijn<br />

Meester onwaardig zijn zou. Aan hem werd die dag de belofte Gods aan de eerste discipelen<br />

vervuld: “En gij zult voor stadhouders en koningen geleid worden, om Mijnentwil; . . . Doch<br />

wanneer ze u overleveren, zo zult ge niet bezorgd zijn, hoe of wat ge spreken zult: want het<br />

zal u in diezelve ure gegeven worden, wat ge spreken zult. Want gij zijt het niet, die spreekt,<br />

maar het is de Geest van uw Vader, die in u spreekt.”<br />

Jerome’s woorden verwekten verbazing en bewondering, zelfs bij zijn vijanden. Een<br />

geheel jaar lang was hij in een kerker opgesloten geweest, zonder te kunnen lezen, of zelfs<br />

te zien, en in grote lichaamspijn en zielsangst. Toch bracht hij zijn argumenten voor met een<br />

helderheid en kracht, als had hij ongestoorde gelegenheid voor studie gehad. Hij wees zijn<br />

hoorders op de lange reeks van heiligen, die veroordeeld waren door onrechtvaardige<br />

rechtërs. In bijna ieder geslacht waren er dezulken geweest, die, terwijl ze de mensen van<br />

hun tijd trachtten te verlichten, miskend en verworpen waren, maar van wie men in latere<br />

tijden had ingezien, dat ze eer waardig waren geweest. Christus zelf was als een boosdoener<br />

veroordeeld door een onrechtvaardige rechtbank.<br />

73

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!