Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
Karel zelf sprak, in antwoord op het lage voorstel: “Al zou goede trouw van de ganse
aarde gebannen zijn, behoort hij herberg te vinden in het hart van vorsten.” Er werd nog
verder bij hem op aangedrongen door Luthers bitterste pauselike vijanden, dat hij met de
hervormer zou handelen, gelijk Sigismund gedaan had met Huss,— namelik hem aan de
genade van de kerk overgeven; maar Karel V. verklaarde: “Ik zou niet willen blozen gelijk
Sigismund.” Toch verwierp Karel willens en wetens de waarheden, die Luther had
blootgelegd. “Ik ben vast besloten, het voorbeeld van mijn voorvaderen te volgen,“3
schreef de vorst. Hij had besloten, dat hij het pad der gewoonte niet verlaten zou, zelfs niet
om in de weg van de waarheid en gerechtigheid te wandelen. Omdat zijn voorvaderen het
gedaan hadden, zou ook hij het pausdom ondersteunen, met al zijn wreedheid en verderf.
Dat was de stelling, die hij innam, alle licht verwerpende boven wat zijn voorvaderen gehad
hadden, of alle plichten verzakende, die zij niet hadden volbracht.
Er zijn er velen in deze tegenwoordige tijd, die op dezelfde wijze aan de gebruiken en
overleveringen van hun vaderen hangen. Wanneer de Heer hun meer licht schenkt, weigeren
ze het aan te nemen, daar het niet aan hun vaderen geschonken was, en die het dus niet
aangenomen hadden. Wij nemen niet dezelfde plaats van onze vaderen in; gevolgelik zijn
onze plichten en verantwoordelikheden niet dezelfde als de hunne. God kan het niet
goedkeuren, dat wij op het voorbeeld van onze vaderen zien tot vaststelling van onze
plichten, in plaats van het Woord der waarheid voor onszelven te onderzoeken. Onze
verantwoordelikheid is groter dan die van onze voorvaderen. We zijn rekenschap
verschuldigd van het licht, dat zij ontvangen hebben, en dat op ons als erfenis is overgegaan;
en we zijn eveneens rekenschap verschuldigd van het meerdere licht, dat nu uit Gods woord
op ons schijnt.
Christus zei van de ongelovige Joden: “Indien Ik niet gekomen ware en tot hen
gesproken had, ze hadden geen zonde; maar nu hebben ze geen voorwendsel voor hun
zonde.” Dezelfde Goddelike kracht had door Luther tot de keizer en de vorsten van
Duitschland gesproken. En terwijl het licht uit Gods woord uitstraalde, pleitte Zijn Geest
met velen in die vergadering voor de laatste maal. Gelijk Pilatus, eeuwen tevoren, door trots
en volksgunst zijn hart tegen de Verlosser van de wereld liet sluiten; evenals Felix de
boodschapper van de waarheid bevende bad: “Voor ditmaal ga heen; en als ik gelegener tijd
zal hebben bekomen, zo zal ik u tot mij roepen;” gelijk de trotse Agrippa beleed: “Ge
beweegt me bijna, een Christen te worden,“ en zich toen afkeerde van de uit de hemel
gezonden boodschap,— zo had Karel V., gehoor gevende aan de stem van wereldse trots en
staatkunde, besloten, het licht van de waarheid te verwerpen.
Geruchten van plannen tegen Luther werden overal verspreid, en veroorzaakten grote
opgewondenheid in de stad. De hervormer had zich veel vrienden verworven, welke, de verraderlike
wreedheid van Rome tegen allen, die zijn verdorvenheid durfden blootleggen,
kennende, zich voornamen, dat hij niet zou opgeofferd worden. Honderden edelen
verbonden zich om hem te beschermen. Niet weinigen spraken openlik schande van de
111