Van Monarchie tot Anarchie

Van Monarchie tot Anarchie
als de openbaring. De aanspraken van de paus hadden grote verontwaardiging uitgelokt, en
hetgeen Wycliffe leerde, maakte een diepe indruk op de voornaamste mannen onder het
volk. De koning en edelen ontkenden verenigd de aanspraak van de opperpriester op tijdelik
gezag, en weigerden betaling van de schatting. Op die wijze ontving de pauselike
oppermacht in Engeland een gevoelige slag.
Een ander kwaad, waartegen de hervormer een langdurige en besliste strijd voerde, was
de instelling van de orde van bedelmonniken. Deze monniken kwamen in troepen naar
Engeland, en brachten de grootheid en voorspoed van de natie schade toe. Bedrijvigheid,
opvoeding, zeden, alles gevoelde de nadelige invloed. Het luie bedelaarsleven van de
monniken ledigde niet alleen de zakken van het volk, maar bracht nuttige arbeid in
minachting. De jongelingen gingen zedelik achteruit en werden slecht. Onder de invloed van
de monniken werden er velen toe overgehaald, zich in een klooster te begeven, en zich aan
het kloosterleven te wijden, en dat niet alleen zonder toestemming van hun ouders, maar
zelfs zonder hun voorkennis en tegen hun bevel in. Een van de oude vaders van de Roomse
Kerk, de eisen van het monnikeleven boven de verplichtingen van kinderliefde en
kinderplicht stellende, had verklaard: “Al zou ook uw vader wenend en klagend voor uw
deur liggen, en uw moeder u de schoot tonen, die u gedragen en de borsten, die u gezoogd
hebben, zie dat gij hen met voeten treedt, en begeeft u rechtuit tot Christus. ” Door zulke
“monsterachtige onmenselikheid,” gelijk Luther het later noemde, “die meer van de wolf en
de tiran dan van de Christen en de mens had,” werden de harten van de kinderen tegen hun
ouders verhard. Aldus maakten de pauselike leiders, gelijk de Farizeën van ouds, het gebod
Gods te niet door hun instelling. Op die wijze werden de huisgezinnen verbroken, en de
ouders van het gezelschap van hun zoons en dochters beroofd.
Zelfs de studenten aan de universiteiten werden door de valse voorstellingen van de
monniken misleid, en bewogen, zich bij hun orden te voegen. Velen hadden later berouw
van de genomen stap, ziende dat ze hun eigen leven verwoest, en hun ouders verdriet
aangedaan hadden; maar wanneer ze eenmaal in de val waren, was het hun onmogelik, hun
vrijheid terug te krijgen. Vele ouders weigerden, uit vrees van de invloed van de monniken,
om hun zonen naar de hogescholen te zenden. Er was op de grote middelpunten van
geleerdheid een sterke vermindering van het aantal studenten waar te nemen. De scholen
kwijnden, en onkunde nam de overhand.
De paus had aan deze monniken de macht verleend, om de biecht af te nemen en
vergiffenis van zonden te schenken. Dit werd de bron van zeer groot kwaad. Daar ze er
slechts op uit waren, hun winst te vergroten, waren deze monniken zo zeer gereed,
kwijtschelding te geven, dat boosdoeners van allerlei soort zich tot hen voegden, en als
natuurlik gevolg de ergste schanddaden hand over hand toenamen. De kranken en armen
werden aan hun lot overgelaten; terwijl de giften, die in hun behoeften hadden moeten
voorzien, in de zakken van de monniken vloeiden, die met dreigementen aalmoezen van de
mensen eisten, en de slechtheid veroordeelden van hen, die het zouden wagen, hun orders
52