LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal
p93
internasionale rugbywedstryd wat in ʼn swart township gespeel is. Op 22 Mei 2010 het
die Blou Bulle teen die Crusaders in ʼn semi-finaal van die Super-14 rugbytoernooi in
die Orlando stadium is Soweto te staan gekom (Morgan 2010:elektroniese bron). ʼn
Week later was dit die Kaapse span, die Stormers, wat kragte gemeet het teen die Blou
Bulle in dieselfde stadion. Die positiewe ervaring van wit toeskouers wat vriendelik in
Soweto ontvang is, spreek boekdele van die waarde van hierdie geleentheid (Potelwa
2010:elektroniese bron).
Die een groot uitdaging in die post-apartheid Suid-Afrika is die versoening tussen wit
en swart. In sommige gevalle, soos hierbo beskryf, gebeur dit heel spontaan. Ander
kere weer gebeur dit glad nie. Soms is dit nodig om geleenthede vir versoening te
skep. Een so ʼn geleentheid was die oud-minister Adriaan Vlok se besoek aan
eerwaarde Frank Chikane. In die ou bedeling was Vlok die minister van Wet en Orde
en Chikane was die sekretaris-generaal van die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke. In
die jare tagtig was daar ʼn byna-suksesvolle poging om Chikane te vermoor deur gif in
sy klere te sit.
Vlok het Chikane in sy kantoor gaan besoek en nadat hy vergifnis gevra het vir wat hy
gedoen het, water gevra en toe Chikane se voete gewas Oor die betekenis van die
voetewas het Vlok later (De Lange 2006) gesê: “Dit beteken ek gee myself prys. Ek
gee my trots prys, my eie ek, my meerderwaardigheid, my hoogmoed, my
liefdeloosheid en my selfsug.”
3.4 Oneerlik
In baie gesprekke oor toestande in die sogenaamde nuwe Suid-Afrika is daar ʼn
hunkering na die vorige bedeling, ʼn verlange na die tyd van apartheid. Dis nie
noodwendig ter wille van die diskriminasie nie, maar dis ʼn heimwee na die
sogenaamde goeie ou dae, na ʼn tyd toe toestande in die wit woonbuurte baie anders
was as nou. Wit mense se lewens was verwyderd van die lewe in die townships. In wit
buurte was daar wet en orde, die paaie was heel en die water- en kragtoevoere was
betroubaar. Die mense met wie wit mense normaalweg in aanraking gekom het, was
waarskynlik ook wit. Dit wat in swart mense se lewens gebeur het, kon buite die wit
wêreld gehou word deur net sekere koerante te lees (indien enige) en net na televisiekanale
te kyk wat die wit wêreld weergee. Dit was asof wit Suid-Afrika in ʼn veilige