LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 2: Gesprek 2 (13 Augustus 1998)
p422
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
dit nie regtig geweet wat doen hierdie apartheid aan mense nie. Daar is goed wat mens
nie gesien het nie, of van geweet het nie.
Albert: Miskien wou ons nie. Watter koerante het ons byvoorbeeld gelees?
Hanlie: Dit kom weer terug na een van die vorige sprekers. Jy lees wat in jou ouerhuis
gekoop en gelees is, die kind word daarmee groot en lees dit, en as hy nie in sy
universiteitsjare 'n besluit neem nie, sit hy gewoonlik vas waar hy sit en hy bly daar.
Frans: Ek wil iets sê oor wat nie gesê is nie. Die regering het 'n demper daarop
geplaas, deur die mediaraad. Hy was dalk bang gewees, ek wil nie sê vir massahisterie
nie, maar dat Jan Publiek te veel hoor, gaan hoor. En miskien het daai ouens daai tyd
al geweet, van daai ouens wat daar binnekant sit, geweet ons doen verkeerd, maar die
tyd fase was dalk nie reg nie.
Danie: Hoekom op 'n sekere stadium, op 'n sekere tydvak, deur FW de Klerk, hoekom
het daardie draaiing in die totale geskiedenis plaasgevind?
Elsa: Dit was as gevolg van druk. As jy dink die sanksies van daardie tyd, die druk van
die swartmense af, hy het nie regtig 'n keuse gehad nie, hy moes dit doen. Dit was
omstandighede. Ek glo nie hy was hierdie wonderlike mens wat nou hierdie dinge
uitgedink het en besluit het hy moet dit nou afskaf nie. Hy het net eenvoudig geswig
onder die druk.
Danie: Ek stuur miskien nou die gesprek in 'n verkeerde rigting, maar as jy gaan lees
van die omstandighede waarin die plaasgevind het, dan het bitter min ander mense
geweet van sy toespraak. Hy het nog vir sy vrou gesê sy toespraak gaan verreikende
gevolge vir SA hê. Ek wil baie graag vir hom baie van die eer gee.
Albert: Hy was die eerste ou wat regtig op die punt kon kom om te sê nou moet hier
iets gebeur en dit toe gedoen het. By die vorige ouens was dit window dressing vir alle
praktiese doeleindes, PW en van John Vorster praat ons nie eers nie.
Hanlie: Ek stem saam, ek bedoel Shakespeare het al gesê some are born great, and
some have greatness thrust upon them.
Elsa: Ek dink FW was maar net die regte ou in die regte plek.