LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 3: Gesprek 3 (27 Augustus 1998)
p444
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
in daai comfort zone gewees, want jy het goedkoop arbeid in die huis, in die myne, jy
het alles wat jy wil hê. Die wêreld is vir ons gemaak.
Isak: Hoe lank gaan ons nou nog loop met die skuldgevoel? Gaan ons, soos iemand
gesê het, soos 'n bobbejaan sit en al jou derms uitgrawe hieroor? Die grootste stuk
bevryding vir my is, behandel die mense nou as jou gelyke. Hulle moet dit verwerk.
Maar lank moet ons mense nou aanhou om ons te verwyt daaroor?
Mike: Die aanhou is nie die probleem nie, wat is die gevolge daarvan? Die gevolge van
die swartes se ondergedruktheid was dat hulle 'n swak selfbeeld gehad het. As ek en jy
mekaar so afkraak en sê ons was darem so sleg, en so sleg, dan gaan ons naderhand
so 'n swak selfbeeld hê dat ons naderhand die onderdrukte volk sal word. Ons kritiseer
onsself nou so vreeslik om so min van onsself te dink, want ons het hulle dan nou so
sleg behandel. Ons is nou so bleddie wreedaards. Wat gaan jy aan die einde van die
dag doen? Wat gaan jy word.
Albert: My probleem lê nie daar nie. My probleem lê by die ou wat in sy lewe nog nooit
sê daar was 'n probleem met apartheid nie. Vir die blanke wat net doodeenvoudig sê,
apartheid was miskien 'n fout gewees, maar dis nou oor en verby. Ek het geen
voordeel daaruit gehad nie. Ek het niks om oor sleg te voel nie. En hy gaan maar net
so aan. Dis vir my 'n groter probleem. Iewers langs die pad moet 'n mens dit ten minste
een keer sê.
Hanlie: Ek het 'n idee, dat die hoeveelheid blankes in die land so min is, dat die
klompie wat nou nog sê soos wat jy nou gesê het, vir die swart mense nie veel van 'n
probleem is nie, want hulle is so min mense. Maar wat my pla, is dat ek gereeld in die
koerante nou nog lees dat hulle nie genoeg vertroue het in mense wat maak of hulle
vreeslik jammer is nie. Hulle moet 'n lang pad eers saam met jou loop voor hulle jou
"glo". Dan wil ek weer vir jou aanhaal wat Adam Small sê "moenie vir jou misgis in die
Engelse pers as jy 'n pragtige koerantuitknipsel sien van 'n blanke geestelike met wat
swart kindertjies omhels nie, moenie sonder meer dink dit is christelike liefde wat daar
verkondig word nie – dit mag deel wees van die bedrog".
Mike: Dit bring ons terug na wat ons voorheen gepraat het van rassisme, die werklike
haat van rasse teenoor mekaar. Dit word nie verander deur beleid nie, daai rassisme is
ingebore. Ek ken mense wat vandag nog sê, ek is 'n Christen, ek stem nou ANC, maar
intussen haat hy 'n swarte met 'n intense haat.