LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 5: Gesprek 5 (6 Oktober 1998)
p491
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
op, by die polisie, verpleegkunde, by die onderwys, orals waar dit aan mens se lyf raak.
Ek sê nie dat dit alles per se reg is nie. Dit is wat besig is om te gebeur.
Albert: Twee vrae daaromtrent. Wat sou, as ons vanaand swartmense gehad het wat in
die wit stoele gesit het (goedige gelag van die groep), wat sou hulle gesê het van dit
wat jy nou gesê het, wat sou hulle belewenis gewees het van regstellende aksie na
apartheid en sou hulle ook so geoordeel het as ons. Sou hulle anders geoordeel het,
dalk minder in terme van kleur. Dit klink vir my of die dilemma nie gaan oor kleur nie,
maar oor bekwaamheid. Die ander vraag is, as ons nie so iets soos regstellende aksie
gehad het nie, wat was ons dan anders as die ou bedeling, behalwe in naam?
Johan: Regstellende aksie behoort op meriete gebaseer te word. Het ons nou al
daaraan gedink, ek lees dit nou die dag toevallig, hierdie wetgewing – laat ek eers dit
sê: Ons het gedink en aanvaar dat die nuwe regeerders sou leer uit die hartseer van
die verlede, wat alles op ras gebaseer was – nou, wat gebeur nou met die nuwe
wetgewing, dit word alles op ras gebaseer. Want hoe kan hulle nou 'n ou bepaal vir
Employment Equity as hulle nie sê jy is 'n witte, of 'n swarte of 'n Indiër nie. So wat leer
ons nou uit die verlede. Dit sluit aan by hierdie ding van dit maak baie van ons blankes
weerstandig alhoewel jy met ernstige intensies wil vorentoe gaan in die nuwe SA is jy
absoluut net negatief, inteendeel daar is nie lesse geleer uit die verlede nie.
Karin: Ek wil graag 'n grappie vertel, sy kom die oggend in en haar hare is mooi gevleg.
Ek sê, jitte maar jy lyk mooi, ja sê ek kort nog net skin lightener, dan kan ek vir die
parlement gaan staan, ek het 'n diploma en matriek en die ander het nie eers nie. En
sy skater dit uit van die lag. Ons het dit vreeslik geniet. Sy sien dit ook raak, dat van die
ministers wat ons kom besoek, het nie eers die bekwaamheid en die intelligensie nie.
Elsa: Ek sou graag 'n klip in die bos wil gooi. As ons 'n paar jare teruggaan toe die
Afrikaner aan bewind gekom het hier in ons land, het daar ook regstellende aksie
plaasgevind. Ons het vir die Afrikaner werk geskep in die staatsdiens en orals. Ek
meen toe was dit goed, want dit was tot ons voordeel, ek is seker as mens sou praat
met die meer Engelsgesinde regime van daardie tyd, sou hulle voel soos wat ons nou
voel, want hierdie boere weet niks nie, hulle is nie behoorlik opgelei, hulle kry nou al
hierdie poste. Ons praat nog steeds vanuit 'n bevoorregte posisie. Ons praat so omdat
ons nie regtig graag iets wil afstaan nie, maar as ons in die swart mense se posisie
was, sou ons heel anders gevoel het, want dan was ons in die ontvangposisie.