LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en Frans
p566
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
Elsa: Ja. Ek wil sê op ʼn oppervlakkige manier, as jy nou kyk in die winkels en so aan,
waar jy nou deur bruin of kleurling mense hoofsaaklik bedien word en wat saam met
jou meestal in die rye staan, kom ek nie regtig agter dat mense, jy weet volgens ras
diskrimineer nie. Of dit ʼn kleurling is wat jou help of ʼn swart man is dit reg so. Maar
onderling nou as jy soos julle onder mekaar praat daar is oppervlakkig ʼn bietjie
vordering, maar onderlangs is mense maar nog steeds rassisties.
Albert: Ek hoor wat jy sê, ʼn mens kry nog daardie ding, dit pla jou nie rêrig wie jou help
nie, tensy die persoon natuurlik onbekwaam is, al is dit wit, swart of pienk, maar
onbekwaamheid in onbekwaamheid. Maar ja jy is reg, ons het iets daarvan maar dit is
minder van ʼn issue. Want ons moet aanvaar dat 90% van die mense in Suid-Afrika is
nie wit nie.
Elsa: Ek het in die onlangse verlede gehoor van iemand wat êrens heen geskakel het
vir een of ander departement en toe daar nie iemand was wat met hom Afrikaans kon
praat nie, het hy ʼn verskriklike bohaai opgeskop en briewe geskryf en ek weet nie wat
nog alles nie. Want hy dring daarop aan dat, dit is een van die land se tale, hy moet in
Afrikaans bedien word. So jy weet, jy kry nog dit.
Albert: Ja maar ek dink dit gaan oor ʼn ander kwessie rondom die taal want ek dink
agter dit sit daar nog steeds ʼn groot stuk rassisme. Ek weet nie of jy die koerant gelees
het nie, maar daar was so ʼn tyd terug daar by ʼn lughawe ʼn ouma wat gearresteer is
oor wat sy gesê het, dat daar ʼn bom in haar bagasie was of so iets. Ek ken nou nie die
hele storie nie, maar dit klink nou net vir my of dit ook net ʼn tannie is wat op ʼn stadium
haar heeltemal gestrip het vir hierdie persoon van ʼn ander kleur wat haar nou bly vra
het oor haar bagasie en so aan. Daar is definitief meer agter die storie. Sy het nou
maar net uit pure malligheid dit gesê het.
Frans: Daar is die ou wat die lugwaardin gaan verkla het, want sy het op die vlug van
Johannesburg na Kaapstad het sy nou die veiligheidsdrill gedoen en hy het by die
nooduitgang gesit en hulle mos altyd as jy daar by die nooduitgang sit, indien wel sal jy
kans sien om ander mense te help en toe dring hy daarop aan dat sy met hom
Afrikaans praat. En SAA se taalbeleid is dat hulle nie Afrikaans praat nie, hulle praat
Engels. En toe het hy iets gesê, dit, dit en dit en toe het sy hom gaan verkla by die hoof
van die kajuitbemanning en toe is die ou in hegtenis geneem toe hy daar afklim. Nou is
daar ook weer ʼn saak. Maar dit is soos jy sê, dalk is daar ook iets anders by. ʼn Ander