LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 3: Gesprek 3 (27 Augustus 1998)
p436
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
Naomi: Soos dit nou deurgekom het van die apartheid, dink ek nou onmiddellik hoe
daar spottenderwys verwys word na donker groenes en ligte groenes. Die ligtes die
blankes, en die donkeres die swartes, waar mens hierdie double-decker busse kry met
die donker groenes bo en die lig groenes onder. Uit die gesondheidsaspek, op
professionele vlak is dit asof ek die gevoel kry dat mense wat regtig hulp soek, blankes
meer vertrou met hulle emosies as wat hulle 'n swart persoon in dieselfde beroep gaan
vertrou. Hulle kom liewerste na my met hulle diepste ervaringe as wat hulle na 'n ander
persoon sal gaan. Ek weet nie of dit bloot is om die vertroulikheid daarin en of sy dink
en glo sy gaan beter hulp kry van die blanke persoon of wat nie.
Karin: Toe hierdie regeringsprosesse begin het, het ek saam met 'n swart maatskaplike
werker gewerk, waar ons op een vlak gewerk het, en ons het baie oor politiek gepraat
en daaroor baklei. Nie dat een van ons aktief in die politiek gestaan het nie, maar dit is
wel so hulle skep baie vertroue in die hulp van 'n blanke, maar die vertroue van die
mense op gemeenskapsvlak, daar kom ook tye wat jy nie seker is of hulle jou regtig
vertrou nie. Ek het byvoorbeeld al ervarings gehad dat ek vooraf bestellings met
dokters gemaak het, ek kan nie van Welkom af ry en van half sewe af in 'n tou in
Bultfontein gaan sit en wag vir 'n dokter wat ek dan eers twaalfuur sien nie. Ek het nie
tyd daarvoor nie. Dan maak ek 'n bestelling en gaan haal my pasiënt wat nie vervoer
het nie, en as ek daar inkom en gaan sit en gaan na die tweede pasiënt in, dan skel
hulle die "legoa" uit. Dit is nou mense wat my nie ken nie, maar ek het al vergaderings
gehad by 'n huis waar ek gereeld kom, waar die ma die kinders bang maak met my.
Dis toe die kind straat toe hardloop wat ek vir haar vra, waarom maak jy jou kind bang
met my? Dis mos nie reg nie. En toe het die gestremdes haar betig en gesê sy mag dit
nie weer doen nie. Maar aan die ander kant, ook met mense van buite, as hulle elkeen
eers hulle mening gelug het, dan wil hulle eers weet wat sê "onse ma". Dan moet onse
ma eers sê – die wat jou ken, wat vertrou in jou het. Daar is baie onderstrominge ook.
Maar die mense wat van Qwaqwa af kom sê dat waar die blanke nie is nie, is daar
chaos en ongerymdheid. Sy het nou weer vir my gesê: sien jy, wat het ek jou gesê?
Elsa: Ek dink hulle is so gebreinspoel; hulle is so afgekraak en minderwaardig dat hulle
al begin glo, of party van hulle glo dat net die witmense kan orde skep. Ek glo nie dit is
'n algemene gevoel nie.