LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd
p140
Hierdie name word gewoonlik deur wit mense gekies en gegee. Hierdie
“wit” naam word nie normaalweg saam met die persoon se van gebruik
nie, ten spyte van die geweldige waarde wat swart mense heg aan hulle
vanne. Soos Du Preez (1997:67) sê: “Addressing a person by his name
is a form of acknowledgement and African people in particular are proud
of their surnames.”
Op ʼn dieper vlak is daar ook die kwessie van verwysing na swart mense as ʼn
kollektiewe geheel. Vir wit mense was dit algemene praktyk om met die term nieblankes
te verwys na alle ander groepe mense wat nie wit mense was nie. Hierdie
gebruik neem wit-wees as die norm en alle sogenaamde ander mense word dus
geklassifiseer as sou hulle nie behoort tot of, per implikasie, voldoen aan die vereistes
van hierdie norm nie.
Toe hy gevra word hoe Afrikaners na sy mense moet verwys, antwoord,
Tsebe (in Meiring 1975:76) so: “Sê maar swartmense. Veral nooit nieblankes
nie! Dit is ʼn negatiewe begrip. Dit sê wat ons nie is nie. Ons wil
wees wat ons is.”
In my persoonlike gesprek met ʼn ouderling van die NGKA, gebruik hy
dieselfde woorde. Hy sê apartheid het twee groepe mense
geskep, mense en minder mense, mense en nie-mense
[Albert 6-074].
ʼn Soortgelyke posisie word ingeneem deur Buthelezi (in Meiring
1975:148): “Die feit dat ‘Africans’, Indiërs, Kleurlinge, almal gesamentlik
as “nie-blankes” geklassifiseer word, bewys dat aan hulle die identiteit
van "nie-mense" – mense wat eintlik maar net in die skaduwee van die
wit mense mag leef – toegeken word.”
Buthelezi gaan dan voort: “Teologies gesien beteken dit dat hulle eintlik
nie na die beeld van God geskape is nie, maar na die beeld van die wit
man.” Meiring antwoord dan daarop: “Ek dink nie mense wat van nieblankes
gepraat het, het ooit daaraan gedink nie! Hulle het dit nie so
bedoel nie...”. Waarop Buthelezi dan hierdie belangrike antwoord gee:
"Dit kan wees. Maar op my mense het dit 'n geweldige invloed gehad.