LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p191
twee gemeenskappe. Heel ekstreem gestel, ek dink van
ons mense kon sien dat dit net gewone mense is wat
in Thabong bly, en dat daar nie net “gangsters” en
misdadigers is nie [Isak 16-552].
Nie dat hierdie verandering noodwendig maklik was nie. Johan [11-031] vertel dat hulle
deesdae by die werk baie meer kontak met swart kollegas het. Dit het noodwendig
daartoe gelei dat hulle onder andere toilette begin deel het wat twintig jaar
terug... jy nie eens aan gedink het nie [Johan 11-034].
Op ʼn meer persoonlike vlak was die noue kontak met ander rasse ook nie altyd so
maklik nie. Frans [9-072] vertel van sy geskeide dogter wat ʼn vriend by die werk
ontmoet het. Hulle het aanvanklik nie veel van hierdie man geweet nie en toe hulle hom
wel ontmoet, ontdek hulle hy is ʼn bruin man. Ten spyte daarvan dat ek ons
kinders ek dink ek het dit die vorige keer ook gesê redelike
liberaal grootgemaak het om mense te respekteer. Maar skielik
toe dit naby aan my bas kom, toe is dit ʼn ander storie. Elsa het
dit makliker aanvaar as ek. Hierdie selfde sentiment word ook deur Karin
[18-170] verwoord as sy sê: Inherent het ek seker ʼn stukkie apartheid
in myself; ek kan myself byvoorbeeld nie indink dat een van my
kinders met iemand van ’n ander ras of kultuur trou nie.
Ten spyte van hierdie uitdagings wil dit tog lyk of die mede-navorsers dit eens is dat die
twee wêrelde tog nader aan mekaar beweeg. Selfs iemand soos Karin [18-160] wat
erken dat sy nog ʼn stukkie apartheid in haar het, sê mense wat nie
blootstelling geniet nie, sal stadiger aanpas. Elders stel sy dit só:
Eers wanneer mense betrokke raak, breek dit voor oordele en
agterdog af, maar dan voeg sy ook by: Daar is nog ongelooflik ruimte
vir groei [Karin 18-062].
Die grootste wins van die blootstelling aan swart mense is dat hulle gesien en beleef
word as egte mense en niks anders nie. Ek dink daar is ʼn klomp sulke
voorbeelde in Suid-Afrika van hierdie skuif wat gekom het waar
mense mekaar as mense aanvaar ongeag van jou velkleur, ongeag
jou kultuur, maar dat ons as medemens by mekaar uitkom [Albert
15-626]. Isak [14-105] verwoord sy ervaring hiervan: Jy sien die mense se