LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 1: Gesprek 1 (30 Julie 1998)
p399
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
Danie: Kan ek net iets noem, net 'n opmerking maak. Die een ding is dit hang baie van
'n mens se persoonlikheid af. Hoe jy dit vir jou verwerk gaan kry. Dit ander ding wat ek
lankal vir myself uitgemaak het, is rassisme bestaan wêreldwyd. Dit was altyd daar, dit
is daar en dit sal altyd daar wees. In hierdie lande wat ook so in oorlog met mekaar
verkeer, is dit blank teen blank rassisme. So die punt wat ek net wil maak is dat
rassisme ís, was en sal altyd wees.
Albert: Ons het net 'n baie spesifieke toepassing daarvan by ons gehad. Maar na daai
punt gaan ons terug kom op 'n stadium, Danie. Hier by die middelste gesprekke
voorsien ek dat ons daaroor sal praat.
Danie: Ekskuus, ek wil nie so lank hieroor praat nie, maar in ander lande, is mense... ,
in Amerika, maar hulle steek dit mooi onder die kombers weg.
Albert: 'n Mens kan die voorbeeld van Australië ook noem. Hoeveel van hulle
Aborigenes is oor? Daai argument sal ons moet aanspreek as ons vra wat is my skuld?
Wat is ons as blankes se kollektiewe skuld aan apartheid. Ek dink dit is 'n baie geldige
punt en ons sal 'n bietjie moet gaan dink oor daai punt.
Goed, Elsa, nog iets van jou?
Elsa: Ek wil net sê die eerste keer toe ek van apartheid bewus geraak het was in my
eie ouerhuis toe ek 'n klein dogtertjie was. Ons bediende het byvoorbeeld swart koffie
gekry uit 'n blikbeker uit, en my ma het nie botter op haar brood gesmeer nie, net
konfyt. En ek onthou dat ek my ma gevra het daaroor – ek kan nie meer onthou wat sy
geantwoord het nie, maar hulle het op daardie stadium gesê die swartes is slegter. En
ek het met daardie idee grootgeword en dit het van kleinsaf my gepla. Dit was nie reg
nie.
Albert: Sy moes ten minste vir jou 'n antwoord gegee het wat jou bevredig het op daai
stadium. Iets wat 'n genoegsame antwoord was.
Elsa: Maar ek weet ek het van kleinsaf die gevoel gehad dat dit nie regverdig of reg is
dat hulle so maak nie.
Albert: Daai gedagte van regverdigbaarheid is relevant vir ons gesprek.