LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p263
Om growwe skendings van menseregte te ondersoek was per se nie ʼn probleem nie.
Die onvoorsiene effek hiervan is egter dat die meerderheid wit Afrikaners hulle van die
proses kan losmaak deur die verweer dat hulle nie die oortreders was nie. Die meeste
van hulle was nie skuldig aan growwe skending van ander se regte nie. En daarmee is
die saak vir hulle afgehandel. Dis waarna Mike [byvoorbeeld 3-597 en 6-262] verwys as
hy homself telkens verskoon deur daarop te hamer dat hy swart mense nie sleg
behandel het nie
Die probleem hang saam met die taalgebruik. Die WVK bly praat van “perpetrators” en
die meeste Afrikaners was nie “perpetrators” in die sin wat die WVK die woord gebruik
nie. Dit is – ten minste vir die doel van hierdie navorsing – beter om te praat van die
“beneficiaries”, oftewel die bevoordeeldes van apartheid. Dit sluit elke wit persoon in
hierdie land in. En niemand kan dit ontken nie – sommige probeer wel, maar dit oortuig
nie.
Terry Bell (2001:1) kom die naaste aan hierdie waarheid as hy skryf oor die
tekortkominge van die werk van die WVK:
Most importantly, no serious examination was made of the system that
gave rise to some of the most horrific, racist social engineering of
modern times. Instead, there was a concentration on a proportion of
the individual victims who came forward and on their immediate
torturers, killers and persecutors. The narrowly focussed litany of
bloodshed and brutality often obscures more than it revealed.
Apartheid was presented as a caricature summed up by police
assassin and torturer Jeff Benzien demonstrating his ‘wet bag’ torture
technique during his application for amnesty...
Die ironie is dat hy sy eie insig nie opvolg nie. In die res van die boek skryf hy en
Dumisa Ntsebeza oor “the secret projects”, “the murderous activities of the South
African force and their surrogates in Transkei” en “those criminals who still remain in
positions of power.” Dis asof hy self nie raaksien wat hy sê nie. Die waarheid
aangaande die mislukking van die WVK is nie gesetel in die insidente van menseregtevergrype
nie, maar in die “system that gave rise to some of the most horrific, racist
social engineering of modern times” (Bell 2001:1).