LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 13: Opvolggesprek met Danie en Linda
p631
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
Albert: Maar jy sê dit lei daartoe dat wit mense wat nooit rassisties was nie meer
rassisties is as vroeër.
Danie: Absoluut. Byvoorbeeld, jy sien die hele arbeidsinstelling is van so aard dat ʼn
groep mense staan en gesels en die een persoon gebruik of die k-woord of hy praat
van ʼn lokasie, daai ou bly in ʼn lokasie. Of hy gebruik die koelie woord, daai ou is
ontslaan. En dit is nie enigste geval nie. Dit het in die Noord-Kaap / Vrystaat area
gebeur, daar is verskeie gevalle gewees. ʼn Persoon stap verby die groep net om te
hoor, net om dit beter te illustreer, hy hoor hierdie ou praat van hulle bly in die location,
daai ou is ontslaan. Die ou wat gepraat het in die Noord-Kaap van die koelie-woord, ʼn
persoon het verby gestap en dit gehoor, daai ou is ontslaan. So dit kom verskriklik jy
weet, dit is hoekom agter geslote deure dan kom hierdie aggressie uit van die ouens.
Ek erken daar is definitief blankes wat ook rassisties is. Ek dink rassisme kom die hele
wêreld voor. Jy kry dit in Amerika, ek sien nou op Sky News daar in Engeland, ek het
nou nie mooi gesien wat met daai seuntjie gebeur het nie, maar daar is weer probleme
in Engeland wat met rassisme te doen het. Jy kry rasisme onder swartes, jy kry dit
onder Indiërs, jy kry dit onder kleurlinge. Rassisme is wêreldwyd. Ek dink my ervarings
is regtigwaar dat die een groep gun die ander groep nou absoluut niks nie. En as jy kyk
na die aanhitsers wat nog deur die media nog as spreukbuise gebruik word,
opgehemel word dit maak die ouens regtig, dit ontsteld hulle en daar is geen
bevorderings geleenthede nie, jy kan maar aansoek doen vir poste.
Albert: So daar waar hy nou is, dit is waar jy gaan bly.
Danie: Wel dit is wat met my gebeur het. Ek het in 1996 was my posbenaming
assistent-direkteur gewees. Hulle het landwyd het hulle daardie vlak gevat en dit
afgeforseer na die onderste vlak toe, onderste bestuurvlak toe en in daardie vlak het
hulle swart bestuurders gaanaanstel. En die ironie is, sover dit my kennis strek is daar
nie een van daai ouens oor nie, hulle het... hulle almal kon net nie, hulle was nie
gekwalifiseerd nie, hulle kon nie die druk vat nie, hulle was nie opgelei nie.
Albert: So dit is daai tokenisme.
Danie: Ja dit het in 1996 gebeur en ek sit nog steeds op daardie vlak. So vir my was
daar geen vooruitsigte vorentoe nie. Ek het bevordering op ʼn baie jong ouderdom, ten
minste tien jaar voor my kollegas gekry. So van 1996 moet ek my self motiveer en aan
die gang hou om vir my gesin te sorg.