LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p210
white, but I can’t guarantee you that I don’t sometimes think thoughts
that I’m ashamed of. I can’t guarantee you that I don’t sometimes have
hatred towards white people for what happened in my family history
(aangehaal in Johns 2009:1).
Daar is geen sin daarin om te probeer ontken dat almal wat in apartheid grootgeword
het, op een of ander manier daardeur geaffekteer is nie. Ras-bewustheid, en selfs rasbeheptheid,
is met moedersmelk ingegee. Al waarop gehoop kan word, is ʼn
doelbewuste daaglikse keuse om hierdie toestand, welwetende dat dit soos ʼn
hardnekkige siekte maklik weer sy kop kan uitsteek, te onderdruk. Wat Hill (2008:vi)
skryf oor Amerika, meer as vyftig jaar na die afskaffing van segregasie, moet plaaslik
dien as waarskuwing: “...every serious study shows that White racism continues to be a
deadening and oppressive fact of life for the vast majority of people of colour in the
United states.”
In die debat oor rassisme in Suid-Afrika kan almal maar net saamstem met die hoop
wat Fisher (2007:245) uitspreek: “Race and racism are not simple issues and there are
no ready-made and easy answers... And while we are searching for answers, I hope
that we will continue to talk about this very important issue.”
4.4 Skuld
ʼn Verhaal wat met oortuiging vertel is om luisteraars te oorreed tot
dieselfde insigte, het plek gemaak vir ʼn verhaal van shame wat bely
moes word. Dit was ʼn pynlike proses, maar tegelyk ook ʼn bevrydende
proses (Müller 2000a:23).
Dit was vir my opvallend dat hierdie deel van die gesprekke wat oor skuld gehandel
het, aansienlik moeiliker gevloei het as die res van die gesprekke. Waar dit nog
moontlik is om abstrak en teoreties oor die ander aspekte soos rassisme of die kerk te
praat, kom die vraag oor skuld naby aan die lyf van beide navorser en mede-navorsers.