LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p268
wat mense van mekaar het.
Die direkteur van die Instituut vir Geregtigheid en Versoening, dr. Fanie du Toit
(2011:elektroniese bron), mag wel sê “Apartheid denied the human dignity of black
South Africans in the way it failed, as a system, to recognise political, economic and
social rights for all. For this reason the United Nations declared apartheid a crime
against humanity”, maar dit oortuig nie vir almal nie. Vir sommige is dit steeds die fout
van enkelinge, die paar vrot appels [vergelyk Johan 1-580]; vir hulle was swart mense
nog altyd tevrede met apartheid. Vir hulle was apartheid slegs ʼn aantal reëls wat die
lewe van almal in Suid-Afrika georden het. Om te erken dat apartheid inherent verkeerd
was, dat wit mense bevoordeel is ten koste van swart mense, en dat swart mense se
menswaardigheid misken is, is blykbaar nie vir hulle moontlik nie.
Die waarskuwing wat Villa-Vicencio (1993:86) byna twee dekades
gelede reeds gerig het, is blykbaar steeds waar: “The problem is that
most whites are simply unexposed to the lot of black people in this
country. They are fed each day on propaganda, told what to believe and
brainwashed into believing that the poor have brought their poverty onto
themselves… We do not know what other people are suffering or what
their concerns are. While this ignorance prevails we will not be moved to
do anything about the situation...”. Smith (2010a:88) sluit hierby aan as
hy verwys na die wit geweld wat swart mense in die townships
ingedwing het, maar waarvan wit mense “onbewus” was.
Smith (2010a:87) herinner ons aan “...hoe doeltreffend die apartheidstelsel sy
slagoffers verberg het.” Om dus werklik te verstaan hoe apartheid swart mense geraak
het, sal dit nodig wees om daarna te kyk vanuit ʼn swart perspektief. Wit mense sal
moet hoor wat swart mense se eie belewing van apartheid was.
3.3 Gesoek: ʼn gemaklike paar mokassins
Die Amerikaanse Indiane het ʼn spreuk wat lui dat al jy iemand anders wil verstaan, jy
eers twee weke in sy skoene moet loop. Dis duidelik dat wit Suid-Afrikaners nog baie