LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd
p154
goedkoop arbeid van swart mense en ten koste van hulle menswaardigheid. Hoeveel
dit ook al mag waar wees dat ’n wit individu nie swart mense anders behandel het as
wit mense nie, bly dit ’n feit dat die apartheid stelsel swart mense fundamenteel anders
behandel het as wit mense.
6.2 “Die Rooi Gevaar”
Daar is ook ʼn tweede reaksie wat, nes hierbo, “pedestrian”-status (Krog 1998a:162)
opeis ten opsigte van die bevindings van die WVK. Dit is naamlik dat mense hulleself
ten opsigte van apartheid bloot as onbetrokke toeskouers sien. Volgens Weingarten se
skema beskou hierdie mense hulleself ook as beide onbewus en ontmagtig, soos die
ontkenners hierbo. In hierdie geval is die groot verskoning die eksterne bedreiging van
kommunisme. “...South Africa now faces to the north the Marxist regimes in Angola,
Zimbabwe and Mozambique” (Stavrianos 1982:478). Ook die destydse minister van
buitelandse sake, Pik Botha, sluit hierby aan as hy reageer op kritiek op die NP se
1983-grondwet. Hy sê: "Hulle bedoel dit seker goed, maar hulle val maklik in die hande
van Moskou. Die basiese stukrag in alle teenstand kom van Moskou af" (aangehaal in
Meiring 1985:37).
In die groep was sommige lede baie uitgesproke oor die onthullings voor die WVK en
het beweer dat hulle nie bewus was van die moorde en menseregte
skendings [Johan 6-208] nie. Asook dat hulle afsonderlike ontwikkeling
ondersteun het, en nie moord nie [Johan 6-209]. En dan word aangevoer dat
kommunisme die rede agter die wreedhede was: Al hierdie dinge wat ons nou
hoor voor die WVK, wreedhede, dit is nie alles as gevolg van
apartheid gepleeg nie. Daai ouens het uitgerafel omdat hulle
iets anders verdedig het as apartheid. Ons het laas ook oor die
kommunistiese bedreiging gepraat... [Johan 6-211].
Tydens ʼn ander gesprek het Johan wéér oor kommunisme gepraat. Die implikasie van
sy woorde is duidelik, naamlik dat ons die impak en implikasies van kommunisme
totaal onderskat: het iemand al ooit... die invloed van die
kommunisme op ons beeld van dat apartheid so sleg is, gaan
bepaal [Johan 4-504]. Hy impliseer dat die wêreldwye veroordeling van apartheid nie
so prominent sou gewees het as dit nie vir die kommunistiese propaganda was nie. ʼn