LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p296
Verskillende redes word aangevoer vir die verwerping van Belhar. In hoofstuk vier is
reeds gewys op Strauss (2005:560) wat aanvoer dat Belhar nie gaan oor
“kernwaarhede van die Bybel” nie, maar slegs oor “periferiese morele waardes”. Daar
is ook aangetoon hoedat Hartney (2011:elektroniese bron) hierdie standpunt weerlê.
Ongeag die standpunte van die akademici, is die beswaar van lidmate veral
gekonsentreer op die sogenaamde politieke bagasie van Belhar. Wanneer oudgeneraal
Johan van der Merwe, gewese polisiekommissaris, ʼn vyftien bladsy lange
memorandum aan die dagbestuur van die moderamen van die NG Kerk se Algemene
Sinode stuur, is sy beswaar nie teologies nie, maar voer hy aan dat die belydenis
gehelp het “om die geweld en terreur, asook kerkleiers se betrokkenheid daarby, te
regverdig” (Jackson 2012a:elektroniese bron). Van der Merwe ondersoek nie die
meriete van Belhar nie, maar bevraagteken die motiewe van diegene wat ʼn rol gespeel
het in die ontstaan van die belydenis. “Volgens hom het Boesak met verborge agendas
gewerk en kerklike vergaderings gemanipuleer om apartheid tot sonde te verklaar,
waarna Belhar opgestel en aanvaar is” (Jackson 2012a:elektroniese bron). Hierop
antwoord Botman (aangehaal in Jackson 2012b:elektroniese bron): “as Belhar politieke
bagasie gehad het, sou gereformeerde kerke in die VSA en Europa dit nie kon aanvaar
nie.” Nog ʼn prominente figuur uit die apartheidsdae, oud-generaal Constant Viljoen,
waarsku dat Belhar tot skeuring in die NG Kerk kan lei en dat die NG Kerk baie goeie
lidmate gaan verloor, want die leierskorps is besig om onder die lidmate “uit te
hardloop” (Ley 2012:elektroniese bron).
Dit wil vir my voorkom asof die NG Kerk in 1982 en 1986 so onkant betrap is met die
status confessionis van die destydse NG Sendingkerk dat ʼn tipe “knee jurk” reaksie
plaasgevind het. In die proses is die Belydenis verdag gemaak deur dit te koppel aan
persone wat in die wit gemeenskap ongewild was vanweë hulle anti-apartheid
uitsprake. Hier dink ek veral aan iemand soos dr. Allan Boesak. Met verloop van tyd
het daar ʼn nugterheid ingetree en kon die NG Kerk aanvanklik die inhoud van Belhar
goedkeur en by die afgelope 2011 Algemene Sinode ook besluit om die kerkordelike
pad te loop om die Belydenis amptelik deel van die Kerk se belydenisgrondslag te
maak. Die probleem is nou egter dat die verdagmakery van die Belhar
Belydenis in lidmate se gedagtes vassteek. Hieroor berig Van der Merwe
(2011:elektroniese bron):
Prof. Fanie Snyman, dosent in Ou- Testamentiese wetenskap aan die
Universiteit van die Vrystaat (UV), het in sy kommentaar op die