LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 1998)
p525
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
Elsa: Kan ek net iets sê hier. 'n Mens moet net onthou, ons kom van 'n agtergrond af,
die geskiedenis wat ons in die skool geleer het, het ons geleer swartmense is barbare.
Die Zoeloes het die babatjies se koppies teen die wawiele stukkend geslaan. We were
brainwashed. Baie van die witmense vandag nog, is bang vir swartmense want dit is
hoe ons grootgeword het. Ons het van kleins af gedink swartmense is barbare. Daar
bestaan nog steeds 'n soort van 'n vrees by baie witmense. 'n Groot klomp van ons het
nou al beweeg, 'n hele paar trappe geklim, maar baie witmense is nog steeds bang vir
swartmense. Ek is ten gunste daarvan, ons moet nader aan mekaar beweeg, ons moet
meer van mekaar weet, die swartmense weet meer van ons witmense, omdat hulle in
ons woongebiede gewerk het en in ons kantore, maar ons witmense weet nie regtig
veel van swartmense af nie. En dit is 'n proses, dit sal tyd vat. Daar is van ons wat nou
al baie nader aan mekaar beweeg, maar daar is mense wat baie tyd nodig het, en wat
twee of drie geslagte verder eers sal begin om mekaar te vertrou, wedersyds, swart en
wit.
Albert: Ek dink jy is reg as jy sê dit is 'n proses wat oor tyd loop en so aan, Die vraag is
net hoe kan mens die proses aanhelp? Baie mense besef daar moet 'n proses
plaasvind van verandering en so aan, en hulle weet in watter rigting dit behoort te
gaan, maar hulle hou ten alle koste vas en hulle leef ten alle koste asof ons nog in die
ou SA leef met alles soos wat dit tien jaar terug was. Asof niks nog verander het nie.
Hoe gaan mens mense se koppe gedraai kry, anders laat kyk na die werklikheid?
Linda: As ons net kan dinge saamdoen, ons het 'n manier van dinge doen, ons is meer
statig en rustig en jy hou van geweldige orde, Calvinisties. Dit is soos ons geaardhede
is. Terwyl in jou swart gemeenskappe, toe ek met my huishulpe begin het jy moes
loskom van daai statigheid, jy moes gemaklik raak, wat lekker is, maar dit het 'n proses
gevat. Hulle het dit vir my geleer. Niemand het vir my gekyk nie, dit was net ek en
hulle, dit was lekker om los te kom, dit is 'n proses waardeur jy moet gaan, dit is vir
party mense ongemaklik. Ek kan die ongemak verstaan van almal, dit is mos lekker om
te sing, en daar is baie beweging as hulle sing, en dit is nie wat ons aan gewoond is
nie.
Albert: My vraag is, wil blanke mense dit hê?
Linda: Dit is die ding van saamwees, ons het ons manier en hulle het hulle manier, dit
is soos hulle aanbid, hulle gee hulle alles.