4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

DK 07 Ticari Broyler ve Damızlık Üretiminde Ekonomik ve Klinik Yönden
M. Gallisepticum, M. Synoviae Sorunu ve Önleme Stratejileri
Anneke Feberwee
GD Hayvan Sağlığı Hizmetleri, Hollanda
Kanatlılara özgü patojen mikoplazmalar oldukları düşünülen organizmalar piliçlerden ilk
olarak 1935 yılında izole edilmiştir (Nelson). Kanatlılarda günümüzde M. gallisepticum ve M.
synoviae’nin ekonomik ve klinik açıdan ticari amaçlı kanatlı endüstrisi için en bağıntılı olan
yaklaşık 25 tür tanımlanmıştır (Kleven, 2008). M. gallisepticum ve M. synoviae enfeksiyonları tek
başlarına hiçbir klinik hastalığa neden olmazlar; veya hafif klinik hastalıklara neden olabilirler.
Ancak, diğer patojenlerle etkileşim çok önemlidir. Bu aynı zamanda, belirtilen mikoplazma
türleri için kanatlı endüstrisindeki kontrol programlarının uygulanmasındaki ana nedendir.
M. gallisepticum hafif solunum rahatsızlığı, gelişme geriliği, yumurta verim kayıpları ve
broyler damızlıklarında kuluçka randımanının bozulmasına neden olur. Broyler ve etlik hindi
endüstrisinde, M. gallisepticum oluşturduğu sistemik etkiler ve hava kesesi yangısından ötürü
solunum sistemi hastalığı ve kesimde karkasların önemli ölçüde niteliklerinin düşmesi ile
ilişkilendirilir (Stipkovits & Kempf, 1996; Ley, 2008).
Klinik bulguların şiddeti, suşlar arasında önemli değişiklik gösterebilir ve diğer viral veya
bakteriyel solunum yolu ajanlarının varlığı ile komplike hale gelebilir (Gross, 1961; Fabricant
& Levine 1962; Mohammed ve diğ., 1987; Stipkovits & Kempf, 1996). M. synoviae’nin ticari
kanatlılarda klinik ve ekonomik ilişkisi, uzun zamandır tartışma konusudur. Bu, ancak, bu
mikoplazma türleri üzerine artan sayıdaki klinik hastalık raporları nedeniyle son yirmi yıldır
değişmektedir. Broyler damızlıklarda, yumurta üretiminde azalma, kuluçka randımanında
gerileme ve yavrularda artan ölüm oranının, M. synoviae enfeksiyonları ile ilişkisi olduğu
bulgusuna rastlanmıştır (Stipkovits & Kempf, 1996). M. synoviae aynı zamanda broyler
damızlıklarda ve hindilerde enfekte sinovitisin nedensel ajanı olarak raporlanmıştır (Morrow ve
diğ.., 1990 & Landman & Feberwee, 2012). Ayrıca, bu mikoplazma türleri aynı zamanda etlik
piliçlerde hava kesesi lezyonları ve karkaslarda yüksek ıskarta oranları ile ve damızlık hindilerde
pnömöni ile ilişkilendirilir (Kleven ve diğ., 1975, Osorio ve diğ., 2010). M. synoviae izolatları
ile ilgili en yakın tarihli raporlar, ovidukt tropizmi ile ilgilidir. Bu izolatlar, yumurta kabuğu
mukavemetinde önemli bir azalma ve yumurta üretiminde azalma ile birlikte iyi tanımlanmış
yumurta kabuğu apeks anormalliklerini (EAA) başlatır. Bu suşlar aynı zamanda, broyler
damızlıklar ticari katmanlara kıyasla EAA’lı yumurta üretimi için daha az şüpheli gözüküyor
olsalar da, broyler damızlık endüstrisi için büyük önem taşır (Feberwee ve diğ., 2009, 2010).
M. gallisepticum’a benzer olarak, klinik bulguların ciddiyeti, M. synoviae suşları arasında da
önemli ölçüde farklılık gösterebilir ve diğer respiratorik viral veya bakteriyel ajanların ortaya
çıkmasıyla karmaşıklaşabilir (Kleven ve diğ., 1972; Springer ve diğ., 1974; Feberwee ve diğ.,
2009, 2010). Aynı zamanda, M. gallisepticum veya M. synoviae ile sub-klinik enfeksiyonlar
meydana gelebilir ve bunlar ticari kısıtlamalar nedeniyle ekonomik etkiye yol açabilir.
M. gallisepticum ve M. synoviae dikey olarak (vertikal, yumurta içi) ve yatay olarak (horizontal)
122