4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Yavaş gelişen etlik piliç genotipleri daha çok serbest dolaşımlı free range piliç eti üretimi ile
doğal ve organik üretimde kullanılmaktadır (11). Bu genotipler son yıllarda Türkiye’ ye de
getirilmiş, ticari olarak özellikle organik üretimde kullanılmaya başlanmıştır (12, 13, 14). Yaygın
geleneksel entansif üretimde ise yavaş gelişme yeteneğindeki genotipler kullanılmamaktadır.
Ancak başta hayvan refahı olmak üzere çevre, farklı ürün arayışı vb. konulara duyarlı tüketici
kitlesinin hızla artmaya başlaması yakın gelecekte yavaş gelişme yeteneğindeki etlik piliç
genotiplerinin geleneksel üretimde de kullanılmasını teşvik edecektir (15). Bu çalışma yavaş
gelişme yeteneğindeki etlik piliç genotiplerinin et kalitesi ve bazı hayvan refahı parametrelerini
incelemek amacı ile planlanmıştır.
Materyal ve Metot
Bu çalışma Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Tavuk
Yetiştirme Ünitesi Araştırma Kümesinde gerçekleştirilmiştir. Et kalitesi analizler U.Ü. Veteriner
Fakültesi, Besin Hijyeni ve Teknolojisi, Zootekni, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları
laboratuvarlarında gerçekleştirilmiştir. Çalışma için, Uludağ Üniversitesi, Hayvan Deneyleri
Yerel Etik Kurulu ve Veteriner Fakültesi Araştırma ve uygulama Merkezi’nden gerekli izinler
alınmıştır.
Çalışmada, yavaş ve hızlı gelişme yeteneğinde iki etlik piliç genotipinin herbirinden 75 adet
olmak üzere toplam 150 adet erkek civciv/piliç kullanılmıştır. Her ana grup beşer tekrarlı gruptan
oluşmuş, guruplarda yer alan hayvanlar standart bakım/besleme koşullarında 56 gün süre ile
büyütülmüşlerdir (16). Büyütme dönemi sonunda, guruplarda yer alan bütün hayvanlarda ayak
tabanı, diz eklemi ve göğüs eti lezyonları skorlanarak hayvan refahı düzeyi belirlenmiştir (17,
18). Standart koşullarda kesilen her ana guruptan 8 adet olmak üzere, toplamda 16 adet piliçte et
kalitesi özellikleri incelenmiştir (19, 20). Et kalitesi özelliklerinin belirlenmesi amacı ile göğüs
eti kullanılmıştır (21). Göğüs eti örneklerinde kuru madde, ham kül, ham protein, ham yağ, pH
ve MDA düzeyleri tespit edilmiştir (22, 23). İncelenen özellikler bakımından guruplar arası
karşılaştırmalar SPSS istatistik programı kullanılarak bilgisayar ortamında t-testi ile yapılmıştır
(24).
Bulgular
Bu çalışmada kullanılan yavaş ve hızlı gelişme yeteneğindeki etlik piliç genotiplerinin et kalitesi
özellikleri tablo 1 ve tablo 2’ de sunulmuştur.
Tablo 1: Yavaş ve hızlı gelişme yeteneğindeki etlik piliç genotiplerinde kuru madde, ham kül,
ham protein ve ham yağ düzeyleri (%).
Genotip/Özellik Kuru Madde Ham Kül Ham Protein Ham Yağ
Yavaş 27.99±1.02 1.13±0.04 24.74±0.20 0.30±0.12
Hızlı 25.68±1.02 1.19±0.04 22.20±0.19 1.38±0.13
P 0.05 Ö.D 0.05 0.05
Yavaş ve hızlı gelişme yeteneğindeki etlik piliçlerden elde edilen göğüs eti örneklerinde kuru
madde, ham kül, ham protein ve ham yağ düzeyleri sırası ile %27.99 ve 25.68, %1.13 ve 1.19,
24.74 ve 22.20, %0.30 ve 1.38 bulunmuştur (Tablo 1). Kuru madde, ham protein ve ham yağ
bakımından genotip gurupları arası farklılıklar önemli bulunmuştur (P