4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

P 15 Bıldırcınlarda Aydınlatmanın Performans Parametreleri Üzerine
Etkisi
Ömer Görgülü, Tülin Çiçek Rathert
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Karkamış İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü/
Gaziantep
Özet
İnsanların hayvansal protein ihtiyacını karşılamasında, ekonomik ve besleyici değeri yüksek
olması nedeni ile kanatlı hayvan tüketimi listenin ilk sırasında yer almaktadır. Türkiye’de kanatlı
eti üretimini; piliç, hindi, kaz, ördek, devekuşu ve bıldırcın etleri oluşturmaktadır. Bıldırcın
yetiştiriciliği; dar alanda üretim yapılabildiği için büyük yatırım gerektirmemesi ve dayanıklı
bir kanatlı olması, kısa sürede yüksek verim elde edilmesi, birim alandan daha fazla ürün
alınabilmesi, işletme kurulum ve üretime geçiş aşamasında fazla maliyet gerektirmemesi nedeni
ile küçük ve büyük aile tipi üretime elverişliliği, işletme döner sermayesinin kısa sürede geri
dönmesi gibi özelliklerinden dolayı diğer kanatlı sektörlerine göre birçok önemli avantajları
bulunmaktadır. Tavuk yetiştiriciliğindeki gibi ticari amaçla yetiştirilen bıldırcın üretiminin
sürekliliği esastır. Buda ancak diğer kanatlı üretim tekniklerindeki gibi teknolojik sistemlerin
uygulanması ile sağlanabilir.
Ticari olarak üretimi yapılan bıldırcın yetiştiriciliğinde; üretim kapalı veya yarı açık kümeslerde
yapılmalıdır. Üretimi yapılan diğer kanatlı yetiştiricilik sistemlerinde olduğu gibi bıldırcınlarda
çevresel faktörlerden aşırı miktarda etkilenmektedir. Bu çevresel faktörler; barınak sıcaklığı ve
nemi, yemleme programı, ortamı aydınlatma kaynağı ve aydınlatma programı, kafes içi yerleşim
sıklığı, hava sirkülasyonu, kafes içerisindeki erkek-dişi oranı ve hastalık gibi etmenlerdir. Bahsi
geçen çevre şartlarının tamamı kısmi olarak verimi doğrudan etkilemekle beraber en önemli
çevresel faktörlerin başında ışık ve sıcaklık gelmektedir. Bu nedenle kanatlı üretimi yapılan
kafeslerde bu iki unsurun optimal şartlarının sağlanması ayrıca bir önem arz etmektedir.
Aydınlatmanın gerek süresi ve şiddeti gerekse ışık rengi hayvanların refahı ve verimleri üzerine
değişik etkileşimleri görülmektedir. Kanatlılarda, aydınlatmanın süresi ve ışık kaynakları
konusunda özellikle yumurta tavuklarında oldukça geniş kapsamlı çalışmalar bulunmasına
rağmen, bıldırcınlarda ışık kaynakları ve ışık rengi konusunda yeterli çalışma bulunmamaktadır.
Kanatlılar, gözleri (retina fotoreseptörler) ve beyinde ışığa duyarlı hücreler (ekstra retina
fotoreseptörler) vasıtasıyla ışığı algılayarak; büyüme, olgunlaşma ve üremeyi kontrol eden vücut
salgı hormonlarının büyük bir kısmını çevresinden almış olduğu ışık uyarır. Kanatlılar üzerinde
yapılan araştırmalar neticesinde, kırmızı ışık gagalamayı artırırken, mavi ışığın sakinleştirici
etkisi vardır. Yeşil ışık büyümeyi uyarırken, sarı ışığın ise üremeyi tetikleyici etkisinin olduğu
tespit edilmiştir.
Farklı aydınlatma programlarının bıldırcınlarda canlı ağırlığa, yemden yararlanma oranına,
davranış hareketlerine, yumurta verimine, eşeysel olgunluğa ulaşma süresine ve yem tüketimine
vb. birçok hayati önem arz eden olaylara etki ettiği yapılan çalışmalar neticesinde kanıtlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bıldırcın, , Işık Kaynağı, Aydınlatma, Canlı Ağırlık, Yemden Yararlanma
517