4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

P 03 Kanatlılarda Hayvan Refahının Et Kalitesi Üzerine Etkisi
Hatice Berna Poçan 1 Mustafa Karakaya 2
1
Selçuk Üniversitesi Çumra Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölümü, Konya.
2
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü, Konya.
Özet
Sağlıklı bir yaşam, fiziksel ve zihinsel faaliyetlerin sürekliliği, büyüme ve gelişme ancak yeterli ve
dengeli beslenmeyle mümkün olabilmektedir. Beslenme düzeyi, toplumsal kalkınmanın önemli
ölçütlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Günümüzde yeterli ve dengeli beslenmenin toplum
sağlığı üzerindeki etkisi yapılan pek çok araştırmada görülmüştür. İnsanların yeterli ve dengeli
beslenmeleri için gereksinimleri olan enerji, protein, vitamin ve mineral madde ihtiyaçlarının
karşılanmasında hayvansal ürünler ilk sırada gelmektedir. Et hayvansal gıdalar arasında;
üstün kaliteli protein, vitaminler ve mineraller yönünden zengin olması, lezzetli, doyurucu
ve hazmedilmesi kolay bir gıda maddesidir. Kanatlı etleri ise tüm bu özelliklere sahip olup,
ayrıca üretim maliyetinin düşük olması sebebiyle tüketiciler için elzem gıdalardandır. Kanatlı et
kalitesi üzerine etki eden birçok faktör bulunmaktadır. Hayvanların genotiplerinden yetiştirilme
şekillerine ve kesim öncesi-sonrası muamelelere kadar tüm faktörler dikkate alınmaktadır.
Hayvan refahı olarak adlandırılan, hayvanların fiziksel ve psikolojik olarak sağlıklı bir yaşam
sürdürmeleri son yıllarda dikkat çeken konular arasındadır. Hayvan refahı sağlanmadığı takdirde
canlılarda hem fiziksel hem de psikolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu durum canlının
vücudunda bazı biyokimyasal değişikliklere sebep olmakta ve bu da et kalitesine olumsuz bir
şekilde yansımaktadır. Kanatlılarda karkas ve dolayısıyla et kalitesini etkileyen tüm faktörler
dikkate alınarak tüketiciye kaliteli et sunulması önemlidir. Bu amaçla Avrupa Birliği Hayvan
Refahı çalışmaları yapılmaktadır ve oldukça geniş kapsamlıdır. Ülkemizde ise hayvan refahı
ile ilgili çalışmalar oldukça yeni ve gelişmeye açıktır. Bu derlemede kanatlılarda et kalitesini
etkileyen faktörler ve hayvan refahının et kalitesi üzerindeki etkisinin önemi açıklanmaya
çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kanatlı eti, Hayvan refahı, Et kalitesi.
Giriş
Toplumu ve onu oluşturan bireylerin sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürebilmelerinde, sosyal ve
ekonomik yönden gelişebilmelerinde yeterli ve dengeli beslenme temel koşullardan birisidir.
Yeterli ve dengeli beslenme; vücudun ihtiyaç duyduğu besin öğelerinin yeterli miktarlarda ve
dengeli olarak alınması ve vücut tarafından değerlendirilmesi şeklinde tanımlanabilir. İnsanların
yeterli ve dengeli beslenmesinde hayvansal orijinli proteinler oldukça önemlidir. Et; protein
miktarı, kalitesi ve ayrıca proteinin biyolojik değerliliği açısından elzem bir gıda maddesidir.
Artan nüfusla birlikte protein ihtiyacının da artması hayvansal kökenli protein kaynaklarında
arayışlara neden olmuştur. Bu durum, yetiştiricileri kısa sürede protein ihtiyacının karşılanması
bakımından alternatif olarak kanatlı yetiştiriciliğine yöneltmiştir (1). Kanatlı etleri; kısa sürede
ve düşük maliyet ile üretilebilmeleri nedeniyle dünya ülkelerinde protein açığının kapatılmasında
giderek daha da önem kazanmaktadır (2). Kanatlı etlerinin içerdiği proteinlerin biyolojik
442