4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

DK 24 Broyler Piliçlerin Ca ve P İhtiyacında Yeni Yaklaşım ve Uygulamalar
Necmettin Ceylan 1 , Sait Koca 2
1
Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, Ankara, Türkiye
2
Beypiliç A.Ş., Bolu, Türkiye
Özet
Beypiliç Etlik Piliç AR-GE tesislerinde 12000 etlik piliç kullanılarak büyük çaplı 3 ardışık
deneme gerçekleştirilmiştir. Ross 308 etlik piliçlerine ilişkin 2014 Ca ve P önerilerini de
içeren 7 rasyon grubu denenmiştir. 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. gruplar, Ross Ca ve P önerilerinin yüzdesi
cinsinden, sırasıyla 93.39, 90.83, 89.80, 87.16, 87.16 ve 85.63 seviyelerindedir. İkinci ve üçüncü
denemelerde, Ross önerilerine en yakın olan iki grup çıkarılarak grup sayısı, Ross kontrol
grubunu da kapsayacak şekilde 5’e düşürülmüştür. Denemeler her grup için birinci denemede 8;
2. ve 3. denemelerde ise 12 tekerrür ile ve her tekerrürde 200 civciv ile yürütülmüştür. Rasyon
Ca ve P seviyelerinin etkilerini incelemek için büyüme performansı ve tibia parametreleri, Ross
Ca ve P önerileri ile beslenen kontrol grubuyla kıyaslanarak değerlendirilmiştir. İlk denemenin
canlı ağırlık (CA), yem dönüşümü (YDS), yem tüketimi ve ölüm oranı sonuçları, %10 düşük
Ca ve P ile beslenen hayvanların büyümesinde bir gerileme olmadığını göstermiştir. İlginç bir
şekilde düşük Ca ve P ile beslenen tüm gruplarda CA ve YDS değerleri, Ross Ca ve P önerileriyle
beslenen gruba göre iyileşme göstermiştir (P>0.05). Gruplar arasında tibia fosfor ve kül içeriği
bakımından da farklılık gözlenmemiştir (P>0.05). Tibia kül içeriği sırasıyla %35.07 ile 36.59
arasında, P seviyesi ise %17.31 ile 17.36 arasında bulunmuştur. Üç etlik piliç denemesinin
sonuçları göstermiştir ki, Ross 308’in mevcut Ca ve P seviyesi önerileri gerçek gereksinimlerin
üzerinde olup güncellenmeleri gerekmektedir. En azından %10’luk bir azaltmanın mümkün
olduğu ve etlik piliç büyümesinde ya da kemik gelişiminde bir gerilemeye yol açmaksızın
yapılabileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar kelimeler: Ca, P, ihtiyaç, tibia, büyüme, etlik piliç
Giriş
Kalsiyum (Ca) ve fosfor (P), iskelet gelişimi ve hücre metabolizmasına dahil olmaları
nedeniyle etlik piliç rasyonlarındaki en önemli minerallerdir. Dolayısıyla bu iki minerale ilişkin
gereksinimlerin isabetli bir şekilde belirlenmesi kanatlı verimini maksimize etmek için elzemdir.
Ancak her iki minerale ilişkin gereksinimler, etlik piliç büyümesindeki değişimler, bitkisel
yemlerde fitat varlığı ve Ca ile P arasındaki etkileşimler nedeniyle optimize edilememiştir.
Günümüzde hızlı büyüyen hatlar, yavaş büyüyen hatlara göre daha düşük kemik külü içeriğine
sahiptirler (Williams vd. 2000), ki bu durum etlik piliçler için optimum gereksinimlerin uygun
bir şekilde ayarlanması gerektiğine işaret etmektedir.
Mevcut öneriler [1-21 günlük yaşta 10g Ca/kg ve 4.5 g nonfitat P (NPP)/kg (NRC,1994)] modern
etlik piliçler için yüksek görünmektedirler. Ticari etlik piliç firmaları Ca ve P gereksinimlerini
değiştirseler de söz konusu gereksinimler henüz optimize edilmemiştir. Örneğin, Ross 308 etlik
piliçleri için Ca ve P gereksinimleri 2009’dan 2014’e %6.3 ve %4.4 seviyesine düşürmüşken,
422