4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Joseph vd. (16) iki deneme yürütmüşler ve denemelerde 31 haftalık sürü (Ross 308) yumurtalarını
kullanmışlardır. Kuluçkanın 0-10 günleri arasında düşük ve kontrol (36.7 ve 37.8°C), 11-18
günleri arasında kontrol (37.8°C) ve 19-21 günleri arasında kontrol ve yüksek (37.8 ve 39.5°C)
kabuk sıcaklıkları uygulayarak toplam 4 grup oluşturmuşlardır. Kuluçkanın ilk 10 gününde
uygulanan düşük kabuk sıcaklığının embriyo ağırlığı, kuluçka randımanı ve civciv kalitesini
düşürdüğü, çıkış dönemi uygulanan yüksek kabuk sıcaklığının ise özellikle ıskarta oranını
arttırdığını ve kontrol sıcaklığının kuluçka ve etlik piliç performansı bakımından en iyi grup
olduğunu bildirmişlerdir. Maatjens vd. (17, 18) çıkış döneminde (19. günden çıkışdan sonraki
12. saate kadar) farklı kabuk sıcaklığı (36.7, 37.8 ve 38.9°C) ve CO 2
(%0.2 ve 1.0) seviyelerinin
civciv kalitesi, organ gelişimi ve embriyo fizyolojisi üzerine etkilerini araştırmışlardır.
Kuluçkanın 19. gününe kadar tüm yumurtalara 37.8°C kabuk sıcaklığı uygulanmıştır. Çıkış
döneminde yüksek kabuk sıcaklığının civciv gelişimini olumsuz etkilediğini buna karşın düşük
kabuk sıcaklığının kontrol grubu ile yakın sonuçlar verdiğini ve düşük kabuk sıcaklığının civciv
fizyolojisi ve gelişimini olumsuz etkilemediğini bildirmişlerdir. Sözcü ve İpek (19) kuluçkanın
son 3 günü kontrol (37.3-38.0°C), akut yüksek (38.4-39.0°C günlük 3 saat) ve kronik yüksek
(38.4-39.0°C) olmak üzere 3 kabuk sıcaklığı grubu oluşturmuşlardır. Hem akut hem de kronik
yüksek kabuk sıcaklığının kuluçka sonuçları, civciv kalitesi ve etlik piliç performansını olumsuz
yönde etkilediğini ve kuluçkanın son dönemindeki yüksek sıcaklıkların ascitesi tetikleyerek
ölüm oranını arttırdığını bildirmişlerdir. Bu çalışma çıkış döneminde (18.5-21 gün) farklı
kabuk sıcaklıklarının kuluçka ve etlik piliç performansına etkilerini tespit etmek amacıyla
yürütülmüştür.
Materyal ve Metot
Bu çalışma, merkezi Bolu’da bulunan Beypiliç A.Ş.’nin işletmelerinde yürütülmüştür. Ross 308
genotipine ait 40 haftalık sürü yumurtaları, araştırmanın yumurta materyalini oluşturmuştur.
Yumurtalar 18 °C ve %75 nispi nem seviyesinde 2 gün depolanmıştır. Deneme de aynı
şirketin kuluçkahanesinde bulunan Petersime marka programlanabilir, tam otomatik makineler
kullanılmıştır. Yumurtalar transfer günü (18.5) farklı kabuk sıcaklıklarının oluşturulduğu 3 çıkış
makinasına rastgele dağıtılmışlardır (Çizelge 1). Yumurta kabuk sıcaklığı Testo 176-T3 veri
kaydedici ile tespit edilmiş ve her 8 saatte bir gerekli görüldüğü durumlarda makine sıcaklıkları
yeniden düzenlenmiştir. Çıkış zamanında, tepsilerde ıskarta (ikinci kalite) ve ölü civcivler ile
çıkışı olmayan yumurtalar ayrılmıştır. Çıkışı olmayan yumurtalar kırılarak dölsüz yumurtalar
ile döllü yumurtalarda da embriyo ölüm zamanları belirlenmiştir. Yalnız hesaplamalarda
uygulamanın etkisini açık biçimde görebilmek için döllülerin sayısı yerine 18. günden sonra
canlı embriyoların sayısı esas alınmıştır. Dölsüz ve 1-18. günlerde embriyosu ölen yumurtaların
tamamı dölsüz olarak kabul edilmiştir. Iskarta civciv oranı ve geç (18-21+ kabuğu kırıp ölen
embriyolar) dönem embriyo ölüm oranı döllü kabul edilen yumurta sayısına oranlanarak
belirlenmiştir. Bu veriler kullanılarak çıkış gücü değerleri de hesaplanmıştır.
602