4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 35 Tavuk Kanından Elde Edilen Peptidlerin Salmonella Serotipleri
Üzerine Antimikrobiyal Etkileri
Tuğçe Yıldırır, Barışhan Doğan, Mehmet Akan, K. Serdar Diker
Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Özet
Bu çalışmada, tavuk kan hemoglobininden izole edilen peptidlerin antimikrobiyal aktiviteleri
incelendi. Kontrollü broiler tavuklardan alınan kanlar özel işlemlerden geçirilip proteolitik
enzimle sindirime tabi tutuldu. Elde edilen ham ekstraktların antimikrobiyal etkileri broiler
kökenli Salmonella Enteritidis, S.Typhimurium ve S.Infatis serotipleri üzerinde agar difüzyon
yöntemiyle incelendi. Ayrıca enzimatik sindirim ile ortaya çıkan peptidler in silico olarak incelendi.
Elde edilen antimikrobiyal maddelerin üç Salmonella serotipine karşı etkili olduğu, oluşan
zon çaplarının antibiyotik duyarlılık kriterlerine uygun şekilde beta-laktamlar, tetrasiklinler,
sülfonamidler ve fenikoller gibi birçok antibiyotikle karşılaştırılabileceği görüldü. Tavuk kanı
gibi artıklardan elde edilen işlenmiş ürünlerin antimikrobiyal amaçla kullanılabileceği, bu yönde
geliştirilen teknolojilerin ve ürünlerin sektöre önemli katkı sağlayabileceği sonucuna varıldı.
Giriş
Kanatlı sektöründe artık maddelerin işlenmesi, depolanması ve kullanılması gerek çevre sağlığı
gerek ise ekonomik açıdan önemli sorun oluşturmakta ve yasal düzenlemelere konu olmaktadır.
Bu artıklar diğer moleküler grupların yanında bol miktarda biyolojik açıdan aktif polipeptid
zincirleri içermektedir. Hayvanların fizyolojik mukozal sıvıları, çeşitli antimikrobiyal peptidler
içermektedir ve bunların dengesi infeksiyonlara karşı savunmada rol oynamaktadır (1). Bu
infeksiyonların başında da broilerlerde hastalığa neden olmamasına rağmen gıda güvenliği
nedeniyle önem taşıyan enterik Salmonella infeksiyonları gelmektedir(2,3) Tavuk kanlarının
zengin polipeptid içeriği göz önüne alındığında bunun antimikrobiyal peptid olarak geri
dönüşümünün sağlanmasının tavukçuluk sektörüne ekonomik getiri sağlayacağı düşüncesi ile
Salmonella modeli üzerinde bu çalışma gerçekleştirildi.
Materyal ve Metot
Besi performansı yüksek, antibiyotik kullanım geçmişi olmayan ve Salmonella negatif sağlıklı
broilerlerden kesim aşamasında kan örnekleri alındı. Taze kan örnekleri 2000 devirde, 10 0 C’de,
4 dakika santrifüj edildi. Üst sıvı ve lökosit katmanı atılarak steril fizyolojik tuzlu su ile 3 kez
yıkandı. Eritrositler birkaç kez dondurulup çözdürüldükten sonra proteolitik enzim ile muamele
edildi. Enzim için uygun optimum sıcaklık koşullarında 8 saat inkubasyona bırakıldı. Bu sürenin
sonunda %5 lik soğuk asetik asit ilave edildi. Oluşan koagulat filtreden geçirilerek ham ekstrakt
elde edildi. Kesimhaneden 3 farklı tarihte alınan kanlardan 3 parti hazırlandı. Ayrıca enzimatik
sindirimin tavuk hemoglobin molekülünün aminoasit dizisi üzerindeki etkisi, peptid sayısı ve
aminoasit dizileri in silico ortamda belirlendi (4,5).
334