4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

P 44 Barındırma Sistemi ve Yavaş Gelişen Etlik Piliç Genotiplerinde
Büyüme Performansı ve Hayvan Refahı
İbrahima Mahamane Abdourhamane, Melahat Özbek, Enver Çavuşoğlu,
Metin Petek
Uludağ Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Bursa, Türkiye
Özet
Farklı yetiştirme sistemleri kullanılarak kanatlı hayvan refahını değerlendirme amacı ile gittikçe
önem kazanmaktadır. Dünya çapında, organik veya serbest dolaşımlı (free-range) barındırma
sistemi, kanatlı hayvan refahının ve tavukçuluk üretiminin kalitesinin artırılmasına bağlı olarak
incelenmektedir. Birçok gelişmiş ülkelerde bu alternatif barındırma sistemlerinden el edilen
etin talebi sürekli artmaktadır. Bu çalışmada, üç barındırma sisteminde yavaş büyüyen etlik
pilicin büyüme performansı ve hayvan refahını değerlendirmek amacı ile bir deney yapılmıştır.
Toplam, 150 adet bir günlük Hubbar JA-57 cinsi yavaş büyüyen broiler, rastgele olarak, derin
altlık, serbest dolaşımlı (free range), ve ızgaralı zemin sistemine yerleştirildi. Her ana gurup
beşer tekrardan oluşturmuştu ve her tekrarlı gurupta 10 adet erkek civciv yer almıştı (barındırma
sistemi başına 50 adet piliç). Çalışma sonucunda, barındırma sistemi canlı ağırlığı, canlı ağırlık
artışı ve yem yararlanma oranını etkilemedi, ancak yem tüketimini etkiledi (P = 0.08). Serbest
dolaşımlı ve derin zemin sistemi, ayak taban dermatitisi, ızgaralı zemin sistemine göre anlamlı
olarak daha fazla (P = 0.001) göstermiştir. Ancak ızgaralı zemin sistemi, diz eklemi yangısı (P =
0.008) ile anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. Önemli ölçüde ızgaralı zemin ve serbest
dolaşımlı (free range) sisteminde olan piliçler daha temiz (P = 0.03) göstermiştir. Barındırma
sisteminin korku üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı ortaya çıkmıştır (P> 0.05). Bu sonuçlar,
yavaş büyüyen etlik piliçlerin yetiştirilmesi için en uygun sistemi olarak serbest dolaşımlı
sistemi bulunmuştur.
Anahtar kelimler: ızgaralı sistemi, yavaş büyüyen piliç, hayvan refahı, büyüme performansı.
Giriş
Etlik piliç yetiştirme, tarımın alanlardan en hızlı genişletmeye devam edenlerden biridir.
Günümüzde, sektör çok hızlı büyüyor ve şu anda elli milyara yakın pazar söz konusudur (Weeks
ve Butterworth, 2004).
Birim alanda en yüksek ekonomik ve teknik verimliliğin ön planda olduğu modern ve entansif
üretimde 2000’ li yıllardan sonra hayvan refahı, gıda güvenliği, çevrenin korunması, doğal
ve organik üretim gibi konular gündeme gelmeye başlamış, tüketici bilincinin artması ile
günümüzde bu konular öncelikli hale gelmiştir.
Etlik piliç yetiştiriciliği Dünya genelinde yaygın olarak derin altlık sistemi barınaklarda
yapılmaktadır (North ve Bell 1990). Derin altlık zeminde barındırma; altlığın iyi yönetilememesi
durumunda altlık kalitesinin bozulmasına, hayvanlarda ayak tabanı, diz eklemi ve göğüs etinde
amonyak yanıklarının oluşması, yara ve kanamalara oluşmakta, hayvan sağlığı ve refahını
olumsuz etkilemektedir. Birim alanda derin altlık sisteme göre çok daha fazla sayıda hayvan
658