4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Kanatlılarda Antioksidan Sistemlerin Besinsel Uyarımı
Antioksidan savunmaların beslenme modülasyonunun ana stratejisi kanatlı rasyonlarına antioksidan
eklemeyi içerir. Bu, E vitamini, selenyum, karotenoidler, flavonoidler (polifenoller) ve
bazı diğer antioksidanları içerir ve kanatlı yetiştiriciliğindeki rolleri önceki çalışmamızda karakterize
edilmiştir (Surai, 2002; 2014; Surai ve Fisinin, 2015a).
E vitamini
Hücre içerisinde ana zincir kırıcı antioksidan olan vitamin E, biyolojik zarlarda bulunur ve antioksidan
korumada etkili olduğu kanıtlanmıştır. Son zamanlarda, hücredeki E vitaminin geri
dönüşümünün, antioksidan aktivitesi için bir anahtar olduğu kanıtlanmıştır. Askorbik asit, selenyum,
B1 ve B2 vitaminleri, E vitamini geri dönüşümünün önemli unsurlarıdır. Bu nedenle,
geri dönüşüm düşük E vitamini konsantrasyonunda örneğin embriyonik beyinde bile etkili ise
yaşayan organizmada lipid peroksidasyonu önleyebilir (Surai ve ark., 1996) Artan vitamin E
takviyesinin, ısı stresinde ve çeşitli beslenme streslerinde, stres önleme açısından etkili olduğu
kanıtlanmıştır.
Karotenoidler
Antioksidan aktivitelere sahip olan ve doğrudan veya dolaylı olarak (örneğin vitamin E’yi geri
dönüştürerek veya çeşitli genlerin düzenlenmesiyle) antioksidan savunmalara katılan karotenoidler,
antioksidan sistemin önemli unsurlarıdır. Doğada 750’den fazla karotenoid bulunur ve verimlilikleri
önemli derecede değişir. Son zamanlarda, canthaxanthin’in damızlık beslenmesinde
önemli bir rolü tarif edilmiştir (Surai, 2012a; 2012b).
Askorbik asit
C vitamini (askorbik asit) tavuklarda sentezlenen önemli bir antioksidandır ve rasyon takviyesinin
yalnızca stres koşullarında, gerekliliği büyük ölçüde arttığı zaman etkili olduğu gösterilmiştir.
E vitamini geri dönüşümünde C vitamininin rolü büyük ilgi konusudır.
Flavonoidler de Dahil Olmak Üzere Polifenolik Bileşikler
Polifenolik bileşikler, çeşitli koşullar içinde antioksidan ve prooksidan özelliklere sahip olan
8.000’den fazla çeşitli bileşiği kapsayan birçok bitki türevi bileşiklerin bir grubunu içerir. Flavonoidler
de dahil olmak üzere polifenollerle ilgili asıl sorun, onların düşük biyo-erişilebilirliğidir.
Rasyondaki konsantrasyonları çok yüksek olabilir, ancak kandaki seviyeleri düşüktür ve hedef
dokularda (karaciğer, kas, yumurta sarısı) konsantrasyonları genellikle kayda değer değildir. Bu
nedenle, flavonoidlerin doğrudan antioksidan özellikleri sorgulanmıştır (Surai, 2014) ve flavonoid
eylemin ana alanının antioksidan-prooksidan dengenin korunmasına katılan sağlığı artırıcı
özelliklere sahip olabildiği bağırsakta olması muhtemel gibi görünmektedir (Surai ve Fisinin,
2015a).
Selenyumun Özgün Rolü
Kanatlıların antioksidan sistemi üç temel savunma seviyesinden oluşur. Savunmanın ilk hattı
antioksidan, SOD, Se-bağımlı GSH-Px ve Katalaz da dahil olmak üzere enzimlere dayanmaktadır.
İkinci savunma seviyesi, E vitamini de dahil olmak üzere doğal antioksidanlar tarafından
357