4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

Tablo 1. 1996-2015 Yılları Arasında Global GD Bitki Ekili Alan Miktarları.
Yıllar
Ekili Alan (Milyon Ha)
Endeks
(1996=100)
1996 1,7 100
1997 11 647
1998 27,8 1.635
1999 39,9 2.347
2000 44,2 2.600
2001 52,6 3.094
2002 58,7 3.452
2003 67,7 3.982
2004 81 4.764
2005 90 5.294
2006 102 6.000
2007 114,3 6.723
2008 125 7.352
2009 134 7.882
2010 148 8.705
2011 160 9.411
2012 170,3 10.017
2013 175,2 10.305
2014 181,5 10.676
2015 179,7 10.570
Toplam 1.964,6 -
Soya fasulyesi küspesi bol miktarda protein içerdiğinden, özellikle kanatlı yem rasyonlarında
yüksek oranda kullanılmaktadır. Türkiye’de soya fasulyesinin kesif yem üretimi için söz
konusu olan ve %90’lara varabilen üretim açığı, günümüz uygulamalarıyla ithalat yoluyla
karşılanmaktadır. Dünya üzerinde ekili soya alanlarının %80’inden fazlası ve GD üretim
gerçekleştiren başlıca ülkelerin ekili soya alanlarının %90’ından fazlasının genetiği değiştirilmiş
durumda olması önemli bir husustur. Dolayısıyla Türkiye ve diğer ithalatçı ülkeler, soya tedariği
sürecinde ithalat gerçekleştirdikleri ülkelerin genellikle alternatifsiz bir şekilde GD üretim
yaptığının bilincinde olarak bu ürünleri ithal etmeden önce biyogüvenlik değerlendirme sürecine
tabi tutmaktadır.
Günümüzde üretilen GD soya fasulyesinin en önemli karakteristik özelliği herbisitlere dayanıklı
olmasıdır. Biyoteknolojik gelişmelerle birlikte soya fasulyesinin besin kompozisyonunun
(yüksek oleik düşük linoleik asit, zenginleştirilmiş metiyonin, azaltılmış polisakkarit ve alerjen
içeriği vb.) değiştirilmesiyle iyileştirilmiş ürün kalitesi gibi özellikler de mümkün kılınmıştır.
GD soyada hedeflenen diğer bazı agronomik özellikler; mantar, kurt ve böcek gibi zararlılar ile
kuraklık ve tuzluluk gibi olumsuz çevresel koşullara dirençtir.
GD soya teknolojisi ABD üreticilerinin gözünde yabancı ot kontrolünü sağlayan, zaman
tasarrufuna olanak veren ve toprağı koruyan bir sistem olarak görülmektedir. Dünya GD bitki
ekim alanlarının yarısından fazlası sadece soya fasulyesine, dünya toplam soya fasulyesi ekim
alanlarının %83’ü GD soya fasulyesine aittir. GD bitkisel üretimde ilk sırada yer alan ABD’de
yetiştirilen soya fasulyesinin %93’ü ve 3. sırada yer alan Arjantin’de yetiştirilen soyanın
tamamının genetiği değiştirilmiş ve herbisit toleranslıdır. Bu miktarda bir adaptasyona yol
68