4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

arındırılan kafes sistemi ve ızgara-altlık sisteminde etlik piliç üretimi yapılmamasının ana
nedeni bu zemin sistemlerinde göğüs eti kalitesinde bozulma ile ayak problemleri idi (Shields
ve Greger 2013). Son zamanlarda bu sistemlerde teknolojik olarak yapılan iyileştirmeler kafes
ve ızgaralı zemin sistemlerinin de etlik piliç üretiminde kullanılmasını gündeme getirmiştir
(Petek ve ark., 2015). Kafes sisteminde etlik piliç üretimi Türkiye’ de dahil Dünya’nın bir çok
ülkesinde ticari olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ancak kafes sisteminde hayvanların hareket
kabiliyetinin kısıtlanmış olması etlik piliç üretiminde ızgara sisteminin kullanılmasının daha
uygun olacağını düşündürmektedir. Modern ve entansif üretimde gıda güvenliği ile ilgili
tartışmalar, doğal veya organik ürünlere karşı tüketici talebinin yüksekliği kapalı bir barınak ve
gezinti-otlama alanından ibaret olan serbest dolaşımlı free range barındırma sistemini gündeme
getirmiştir.
Etlik piliç üretiminde uygun koşullarda barındırma yanında genetik canlı materyal verimliliği
etkileyen başlıca faktörlerden birisidir. Yaygın olarak hızlı gelişen etlik piliç genotipleri
üretimde kullanılmakta, doğal ve organik üretimde ise yavaş gelişen etlik piliç genotipleri az
da olsa kullanılmaktadır. Yavaş gelişen etlik piliç genotipleri Türkiye’ ye de getirilmiş, ticari
olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ancak yavaş gelişen etlik piliç genotiplerinin hem serbest
dolaşımlı free range üretimde hem de kapalı barındırma koşullarında verim performanslarının
tespit edilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. Özellikle yoğun entansif üretimde eşdeğer
koşullarda hızlı gelişen genotipler ile performanslarının ortaya konulması oldukça faydalı
olacaktır.
Free range sisteminde yetiştirilen yavaş büyüyen tavuklar hızlı büyüyen tavuklara göre daha uygun
ve laminitisin (topallık) görülme düzeyinin daha düşük olduğu bildirilmiştir (Kestin ve ark., 2001).
Çoğu zaman, yavaş gelişen etlik piliçlerin kötü şartlara dayanıklı ve yüksek otlama davranışı
nedenleriyle alternatif sistemlerde daha çok kullanıldığı bildirilmektedir (Moyle ve ark., 2014).
İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde modern hızlı büyüyen etlik piliçler
yetiştirilmektedir. Modern hızlı büyüyen etlik piliçler hızlı büyüdüğü için yemleri daha etkin ve
verimli bir şekilde kullanmaktadır. Bundan dolayı üretim maliyeti de azaltmaktadır (Moyle ve
ark., 2014).
Bu çalışma yavaş gelişen etlik piliç genotiplerinin üç ayrı zemin sisteminde büyüme
performansları ve hayvan refahı ile araştırmak amacı ile yapılmıştır.
Materyal ve Metot
Bu çalışma Uludağ Üniversitesi veteriner Fakültesi Hayvan Sağlığı ve Hayvansal Üretim
Araştırma Merkezi Tavuk yetiştirme Ünitesinde gerçekleştirilmiştir.
Çalışmada, üç barındırma sistemi ve canlı materyal olarak yavaş büyüyen etlik piliç genotipleri
kullanılmıştır. Toplam, 150 adet bir günlük Hubbar JA-57 cinsi yavaş büyüyen broyler, rastgele
olarak, derin altlık, serbest dolaşımlı (free range), ve ızgaralı zemin sistemine yerleştirildi.Her
ana gurup beşer tekrardan oluşturmuştu ve her tekrarlı gurupta 10 adet erkek civciv yer almıştı
(barındırma sistemi başına 50 adet piliç).
Derin altlık zemin sisteminde altlık olarak 7 kg/m 2 olacak şekilde pirinç kavuzu kullanılmıştır.
Guruplarda yer alan hayvanlar etlik piliçler için standart bakım/besleme koşullarında 56 gün süre ile
büyütülmüştür.
659