4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

ir durumdur. Bekleme süreci diğer işlemlerle birlikte (cinsiyet tayini, aşılama, paketleme ve
taşıma gibi), 36 ile 48 saatlik bir periyoda kadar uzayabilir (2). Kuluçkadan çıkım sonrasındaki
sürenin uzaması hayvandaki dehidrasyon ve enerji yetersizliğine bağlı olarak oldukça stresli
bir aşama olabilir (3). Genel olarak bekletme süresi; civcivlerin yumurtadan çıktıktan sonra
ticari kümese gidene kadar kuluçkahanede ve yolda maruz kaldıkları bekleme süresi olarak
değerlendirilir (4). Bu durum büyüme oranlarının azalması, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması,
sindirim enzimlerinin sekresyonunun azalması ve organ gelişimlerinin olumsuz etkilenmesiyle
sonuçlanır (1, 5). Kanatlılarda hayvanın sağlığını korumak ve büyümeyi uyarmak amaçlı olarak
antibiyotiklerin yasaklanması alternatif ürün arayışlarına neden olmuştur (6, 7). Bu bağlamda
antibiyotik alternatifi olarak geliştirilen ve çalışılan ürünlerden bir tanesi de prebiyotiklerdir
(8). Prebiyotikler, sindirim kanalında yer alan bakteriler için bir besin kaynağıdır ve yararlı
bakteri popülasyonlarının artması ile sindirim kanalında patojen bakterilerin tutunabilecekleri
reseptörleri kapatarak yerleşmelerine engel olurlar. Bu etkilerine ‘yarışmalı seçicilik’ adı verilir
(9, 10). Bu çalışma ile; kuluçkadan çıkım sonrasında farklı sürelerde bekletilen ve stres altında
olan etlik piliçlerin, rasyonlarına ilave edilen prebiyotik katkısının; performans, bazı karkas
ve organ randımanlarına, serum malondialdehit düzeyleri ve bağırsak içeriği pH’sı, uzunluğu,
ağırlığı ile mikroflorası üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot
Araştırmada 648 adet erkek civciv (ROSS 308) kullanılmıştır. Deneme 3x2 faktöriyel deneme
düzeninde bekletme süresi (0, 24 ve 48 saat) ve prebiyotiğin (yok/var, Agrimos®) etkisinin
incelendiği 6 deneme grubundan oluşturulmuştur. Her deneme grubu için 6 tekrar grubu
oluşturulmuş ve her bir bölmeye 18 civciv rasgele dağıtılmıştır. Araştırmada altlık olarak odun
talaşı (8-10 cm derinliğinde) kullanılmış ve denemede 24 saatlik aydınlatma planı uygulanmıştır.
İlk hafta içerisinde ortam ısısının 32-35 ºC olmasına özen gösterilmiş ve bu ısı haftalık 2 ºC
azaltılmıştır. Araştırmada kullanılan hayvan ırkına ait yetiştirici el kitabının tavsiye ettiği enerji
ve besin madde düzeylerini içeren; etlik başlangıç (0-10 günler için %23,5 ham protein (HP) ve
3050 kkal/kg metabolize olabilir enerji (ME), büyütme (11-24 günler için %22 HP ve 3150 kkal/
kg ME) ve bitirme rasyonları (25-42 günler için %21 HP ve 3200 kkal/kg ME) hazırlanmıştır.
Araştırmada yemlere toz formunda karıştırılan Agrimos®, Saccharomyces cerevisiae isimli
mayanın hücre duvarından elde edilen β-glukan ve mannanoligasakkarit karışımından oluşmuş
bir üründür. Söz konusu katkı denemede başlangıç ve büyütme dönemlerinde rasyona % 0,10
ve bitirme döneminde ise % 0,05 düzeyinde ilave edilmiştir. Haftalık olarak hayvanların ve
yemlerin tartılmasıyla canlı ağırlık (CA), canlı ağırlık artışı (CAA) ve yem tüketimleri (YT)
belirlenmiştir. Tüketilen yem miktarının canlı ağırlık artışına bölünmesi ile yemden yararlanma
oranları (YYO) haftalık olarak hesaplanmıştır. Denemenin 6. ve 15. günlerinde her bir
gruptan kesilen birer hayvanın ince bağırsakları aseptik şartlarda çıkartılmış ve içerikler steril
kaplara alınmıştır. İçerikteki total aerob, Enterobacteriaceae, Lactobacilli sayıları ile içerikte
Salmonella spp. varlığı araştırılmıştır (11). İçerik 1/10 oranında 0,5 g/l L-cysteine hydrochloride
içeren tamponlanmış peptonlu su ile sulandırılmış ve indirgenmiş peptonlu su (1g/l pepton,
8g/l NaCl, 0.5 g/l L-cysteine hydrochloride) ile seri dilusyonlar hazırlanmıştır. Dilusyonlardan
her bakteri grubu için spesifik besiyerlerine ekimler yapılmıştır. Enterobactericeae için violet
red bile glucose agar, Lactobacilli için Rogosa agar kullanılmıştır. Lactobacilli 30 o C’de
mikroaerobik ortamda, Coliform ise 37 o C’de aerob ortamda inkübe edilemiştir. İnkübasyon
sonrası koloniler morfolojilerine göre değerlendirilerek sayılmış ve sonuçlar koloni oluşturan
ünite (cfu) log 10
/g içerik olarak kaydedilmiştir. İnce bağırsak pH’sı, duedonumun son kısmı ile
sekumun başlangıç noktası arasındaki ince bağırsak kısmına masaj yapılarak alınan içeriğin
221