4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

S 29 Tavuklarda İnfeksiyöz Bronşitis Virusu (IBV) S1 Genotiplerinin Sıklığı
ve Rekombinant IBV-N Proteini ile ELISA Testi Geliştirilmesi
Hüseyin Yılmaz 1 , Utku Y. Çizmecigil 1 , Aydın Gürel 2 , Bonto Faburay 3 , Burhan
Çetinkaya 4 , Özge Aydın 1 , Juergen A. Richt 4 , Nuri Turan 1
1
İstanbul Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Viroloji Anabilim Dalı, 2 İstanbul Üniversitesi,
Veteriner Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, İstanbul, 3 Department of Diagnostic Medicine/
Pathobiology, College of Veterinary Medicine, Kansas State University, Manhattan, USA, 4
Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye
Özet
İnfeksiyöz bronşitis virusu (Avian coronavirus, AvCoV, IBV) tavuklarda infeksiyonlara neden
olan önemli bir patojendir ve virusun genetik değişimi ile ortaya çıkan yeni varyant viruslar
tavukçuluk endüstrisini tehdit etmektedir. Bu nedenle Avrupa Birliği koruma ve kontrole
yönelik COST FA-1207 aksiyonunu başlatmıştır. Bu aksiyona bağlı olarak TÜBİTAK (Proje
No: 113O411) tarafından desteklenen bu çalışmada, infeksiyöz bronşitis virusunun (IBV)
S1 geni varyantlarının saptanması, filogenetik analizler ve IBV-N genlerinin klonlanarak
rekombinant N proteini üretilmesi ve üretilen proteinler ile tanısal amaçla kurum içi ELISA testi
geliştirilmesi amaçlandı.Bu amaçlara yönelik olarak, 2014-2016 yıllarında, Türkiye’de değişik
bölgelerde bulunan 108 broyler kümes ve 26 yumurtacı kümesten her kümesten 4-5 tavuktan iç
organlar veya trakeal svablar alındı ve virus izolasyonu yapıldı. TaqMan real time RT-PCR ile
yapılan analizler sonucunda, örnek alınan 108 Broyler çiftliğinin 98’inde (%91) ve 26 yumurtacı
çiftliğin 16’sında (%61) infeksiyöz bronşitis virusu saptandı. Broylerlerde sekanslanabilen
(S1 geni kısmi) 73 örneğin filogenetik analizleri sonucunda oluşturulan soyağaçlarına göre; 2
(%2.7) örneğin 793/B genotipine, 59 (%80.8) örneğin İsrail varyant-2 genotipine, 10 (%13.6)
örneğin Ma5, M41, H120 genotiplerine, 2 (%2.7) örneğin Morocco suşu genotipine ve 1 (%1.3)
örneğin D274 genotipine benzer olduğu belirlendi. Yumurtacılarda sekanslanabilen 8 örneğin
sekans ve filogenetik analizleri sonucunda oluşturulan soyağacına göre ise, 1 (%12.5) örneğin
Massachuset ve 7 (%87.5) 793/B, İsrail varyant-1 genotiplerine benzer olduğu bulundu. İzole
edilen İsrail varyant-2 suşu’nun N geni Baculovirus sisteminde klonlanarak SF9 hücrelerce
rekombinant N proteini üretildi. Bu protein ile Western immunobloting’de 52-54kDA ağırlığında
bant görüldü. Rekombinant N proteini kullanılarak kurum içi ELISA testi geliştirmeye yönelik
çalışmalar yapıldı. Bu çalışmada geliştirilen ELISA testi ile ticari ELISA kiti verilerinin
örtüştüğü belirlendi. Tarafımızdan geliştirilen ELISA testinin sahadaki tavuk serumlarında IBV
antikorlarının saptanmasında kullanılabileceği görüldü.
Sonuç olarak, tavuklardan alınan örneklerde IBV genotiplerinden İsrail varyant-2 genotipi
daha fazla saptanmıştır. Aşılamalardan önce epidemiyolojik çalışmalar yapılarak IBV
genotipleri ve varsa varyantların belirlenmesinde yarar vardır. Bölgede sirküle olan genotiplere
karşı koruyabilecek potansiyeldeki aşıların kullanılmasında yarar vardır. Ayrıca viruslarda
oluşabilecek mutasyon ve rekombanasyonların takip edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada
üretilen rekombinant IBV-N proteini ile geliştirilen ELISA testi sahada IBV antikorlarını
saptamada kullanılabilecektir.
270