4. Uluslararası Beyaz Et Kongresi

akteriyosinlerinin ölümcül etkilerinden korumaktadır. Birçok farklı LAB bakteriyosinleri
incelenmiş ve tanımlanmıştır fakat en yaygın olarak bilinenler; nisin, laktisin, enterosin, pediosin
ve plantarisin’dir (19).
Bakteriyosinlerin Büyüme Performansı ve Bağırsak Morfolojisi Üzerine Etkisi
Bugüne kadar AMP’ler en fazla gıdaların korunması amacıyla kullanılmıştır. Fakat geleneksel
antibiyotiklere karşı gelişen bakteri direnciyle birlikte, AMP’ler kanatlı endüstrisinin ilgisini
çekmiştir. Yapılan çalışmalarda AMP’lerin özellikle de bakteriyosinlerin kanatlı yetiştiriciliğinde
büyüme performansı üzerine büyütme faktörü antibiyotiklerle aynı olumlu etkiler gösterdiği
gözlenmiştir. Bununla birlikte bakteriyosinlerin spesifikliği sebebiyle, büyüme artışına olan
etki şekillerinin antibiyotiklerinkine benzer olması pek olası değildir. Çalışmalar broylerlerde
büyüme performansındaki gelişmelerin, bakteriyosinlerin normal bağırsak sistemine olan
desteğinden kaynaklanabileceğini ortaya çıkarmaktadır. Nitekim, Cole ve ark (20) tarafından
yapılan bir çalışmada B. circulans ve P. polymyxa’dan izole edilen bakteriyosinlerin genç
hindilerde Campylobacter kolonizasyonunu elimine etmede etkili olduğu ve bakteriyosinin bu
etkisinin kript derinliği ve goblet hücre yoğunluğunu azaltma yeteneğiyle ilişkili olduğu ortaya
konmuştur.
Kronik sıcak stresi koşullarında 16 günlük yaştaki broyler civcivlerde domuz bağırsaklarından
elde edilen AMP’lerin büyüme performansı ve ince bağırsak fonksiyonu üzerinde etkisinin
araştırıldığı bir çalışmada (21) AMP verilen grupta günlük canlı ağırlık artışının ve yemden
yararlanmanın daha yüksek, histolojik ve ultrastruktürel lezyonların daha az, villus yüksekliği ve
bağırsak mukoza inceliğinin daha fazla olduğu belirlenmiştir. Yine alkalin fosfotaz aktivitesinin,
bağırsak intraepitel lenfosit sayısının daha fazla, IgA sekresyonunun daha yüksek iken, goblet
hücre sayısı, PCNA (proliferating cell nuclear antigen), HSP70 ve glukoz 6 fosfat düzeyinin
daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar AMP’nin kronik ısı stresinin olumsuz
etkilerini bağırsak hasarını azaltarak ve normal bağırsak yapısı, emilim fonksiyonu ve mukozal
immunitenin devamını sağlayarak broylerlerde direnci artırabildiğini göstermektedir.
Wu ve ark. (22) AMP (cecropin) katkılı rasyonla beslenen domuzların normal rasyonla beslenen
kontrol grubundaki domuzlara göre ileum ve jejenumlarındaki kript derinliği oranının daha
yüksek olduğunu belirlemişlerdir. Broylerlerde de AMP’nin benzer yararlı etkileri gözlenmiştir.
Wang ve ark. (23) Clostridium perfringens’e karşı antimikrobiyal etkili olan sublancinin
duodenum villus yüksekliğini arttırdığını tespit etmişlerdir.
Carnobacterium divergens AS7’den elde edilen bakteriyosin (divercin AS7)’in sindirilebilirlik,
seçili mikrobiyal popülasyon ve histomorfoloji üzerine etkilerinin araştırıldığı çalışmada (24) üç
farklı Clostridium perfringens izolatının karışımı ile epruvasyon yapılmış broylerlerde liyofilize
divercinin çok kompleks sonuçlar ortaya çıkardığı gözlenmiştir. Fakat özellikle divercin AS7 C.
perfringens ile ilişkili negatif etkileri kısmen düzeltmiştir. Bakteriyosinin işlev şeklinin yalnızca
gastrointestinal kanalın sağlık durumu ve mikrobiyata kompozisyonuna bağlı olmayıp aynı
zamanda uygulanan bileşiğin fiziksel formuna bağlı olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç
Tüm bu çalışmalar AMP’lerin büyütme faktörü olarak antibiyotiklere yeni alternatifler
olabileceğini göstermektedir. Ancak, antibiyotiklerle karşılaştırıldığında, bakteriyosinlerin çoğu
daha spesifiktir ve yalnızca sınırlı sayıdaki bakteri türünü etkileyebilirler. Laktik asit bakterilerinin
701