Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

[86] ‘Rijkdom in de vorm van geld is slechts. . . in geld omgezette rijkdom in de vorm van producten.’
Mercier de la Rivière, t.a.p., p. 486. ‘Een waarde in producten is slechts van vorm veranderd.’
Idem. p. 486.
[87] ‘Op deze wijze houden zij hun goederen en producten zo laag in prijs.’ Vanderlint, t.a.p., pp.
95, 96.
[88] ‘Goud is een pand.’ John Bellers, Essays about the Poor, Manufactures, Trade, Plantations,
and Immorality, London, 1699, p. 13.
[89] Koop in de categorische betekenis veronderstelt namelijk goud of zilver als reeds veranderde
gedaante van de waar, dat wil zeggen als resultaat van de verkoop.
[90] Hendrik III, de zeer christelijke koning van Frankrijk, berooft de kloosters enzovoort van
hun relikwieën ten einde ze te verzilveren. Men kent de rol, welke de roof van de Delphische
tempelschatten door de Phociërs in de Griekse geschiedenis speelt. Zoals bekend dienden in de
Oudheid de tempels tot woning van de god der waren; het waren ‘heilige banken’. De Phoeniciërs,
een handelsvolk bij uitstek, zagen het geld als de veranderde gedaante van alle dingen. Het
lag in de orde van dit idee dat de maagden, die zich tijdens de feesten ter ere van de godin der
liefde aan vreemdelingen gaven, het als loon ontvangen goudstuk aan de godin offerden.
[91]Goud? geel en glinst’rend, kostbaar goud?
. . . . .
Zie, zulk een handvol maakt zwart, wit; boos, schoon;
Laag, edel; onrecht, recht; oud, jong; laf, dapper.
. . . waarom dit? waartoe dit, goden?
Dit lokt uw priesters, dienaars van u weg,
Dit rukt aan mannen in des levens vaag
‘t Hoofdkussen weg. Die gele ellend’ling schept
Godsdiensten, sloopt ze; zegent wie vervloekt zijn;
Maakt de witmelaatschen aangebeên; helpt dieven
Aan titels, eerbetoon en lof, en plaatst ze
Bij senatoren in ‘t gestoelt’; hij is ‘t
Die de afgesleten weduw weer doet huwen
. . . Kom, gij doemwaardige aarde,
Gij ‘s menschdoms straathoer. . .
Shakespeare, Timon van Athene (vertaling Burgersdijk)
[92]Want niets is zoo noodlottig als ‘t gebruik van geld
Voor ‘t menschdom ooit ontsproten. Dit richt staten zelfs
Te gronde, drijft de burgers uit hun huis en hof,
Verwekt een omkeer in ‘t gemoed en leert, wie braaf
En goed was, eerloos, laag en schandelijk werk te doen;
Het wijst den sterveling ‘t pad van list en boos bedrog
En niets, dat slecht en goddeloos is, blijft hem vreemd.
Sophokles, Antigone (vertaling Burgersdijk)
[93] ‘De hebzucht hoopt uit de ingewanden der aarde Plutus zelf naar boven te trekken.’ Atheneaus,
Deipnosophistai.
[94] ‘De spil, waarom de economische handelingen draaien, is: het aantal verkopers van alle