Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

ge arbeidsproces voortvloeit, is geenszins voldoende voor het kapitalistische productieproces.
[8] Storch onderscheidt de eigenlijke grondstof als matière, van de hulpstoffen als matériaux;
Cherbuliez duidt de hulpstoffen aan als matières instrumentales.
[9] Het is wellicht op deze zeer logische basis dat kolonel Torrens in de steen van de wilde de
oorsprong ontdekt van het kapitaal. ‘In de eerste steen, die de wilde werpt naar het dier dat hij
achtervolgt, in de eerste stok, die hij grijpt om de vrucht naar beneden te halen welke hij met zijn
handen niet kan bereiken, zien we de toe-eigening van het ene ding met het doel een ander ding te
verwerven en ontdekken wij dus de oorsprong van het kapitaal.’ R. Torrens, An Essay on the Production
of Wealth etc., pp. 70-71. Met die eerste stok kan men waarschijnlijk ook verklaren waarom
in het Engels stock synoniem is met kapitaal.
[10] ‘De producten worden toegeëigend voordat ze in kapitaal worden omgezet; deze omzetting
onttrekt de producten niet aan die toe-eigening.’ Cherbuliez, Richesse ou Pauvreté Paris, 1841, p.
54. ‘Door zijn arbeid te verkopen voor een bepaalde hoeveelheid bestaansmiddelen (approvisionnement),
doet de proletariër volledig afstand van ieder aandeel in het product. De toe-eigening
van de producten blijft dezelfde als voordien; zij is op geen enkele manier door de betrokken
overeenkomst gewijzigd. Het product behoort uitsluitend aan de kapitalist, die de grondstoffen en
de bestaansmiddelen heeft geleverd. Dit is de logische consequentie van de wet der toe-eigening,
waarvan omgekeerd het fundamentele principe het uitsluitende eigendomsrecht van de arbeider
op zijn product inhield.’ (Ibid, p. 58) ‘Wanneer de arbeiders loon ontvangen voor hun arbeid, dan
is de kapitalist niet alleen eigenaar van het kapitaal (hier wordt bedoeld: de productiemiddelen
-M.), maar ook van de arbeid (of the labour also). Indien men, zoals gebruikelijk, hetgeen aan
arbeidsloon wordt betaald tot het kapitaal rekent, dan is het absurd om afzonderlijk over kapitaal
en over arbeid te spreken. In deze betekenis sluit het woord kapitaal beide in: kapitaal en arbeid.’
James Mill, Elements of Political Economy, 1821, pp. 70-71.
[11] ‘Niet alleen de rechtstreeks op de waren toegepaste arbeid beïnvloedt hun waarde, maar ook
de arbeid die besteed werd aan de gereedschappen, werktuigen en gebouwen, welke zulk een arbeid
ondersteunen.’ Ricardo, t.a.p., p. 16.
[12] De getallen zijn hier volkomen willekeurig.
[13] Dit is de grondstelling, waarop de fysiocraten de leer baseren volgens welke alle arbeid, uitgezonderd
die in de landbouw, improductief is; voor de vakeconomen is deze leer onweerlegbaar.
‘Deze wijze om aan een enkel ding de waarde toe te schrijven van verschillende andere dingen
(bijvoorbeeld aan het linnen het levensonderhoud van de wever), om de waarde van verschillende
dingen zogezegd laag voor laag opeen te stapelen, maakt dat deze in verhouding toeneemt. . . De
uitdrukking “optelling” geeft zeer juist de manier weer, waarop de prijs van arbeidsproducten
wordt gevormd; deze prijs is niets anders dan het geheel van verschillende verbruikte en opgetelde
waarden; optellen is niet hetzelfde als vermenigvuldigen.’ Mercier de la Rivière, t.a.p., p. 599.
[14] Zo onttrok hij bijvoorbeeld in de jaren 1844-47 een deel van zijn kapitaal aan de productieve
ondernemingen ten einde het te verspeculeren in spoorwegaandelen. Op dezelfde wijze sloot hij
in de dagen van de Amerikaanse Burgeroorlog de fabriek en gooide hij de fabrieksarbeiders op
straat om op de katoenbeurs van Liverpool te gokken.
[15] ‘Laat u loven, opsmukken, optooien. . . Wie echter meer of beter neemt (dan hij geeft -M.),
drijft woeker en bewijst zijn naasten geen dienst, maar berokkent hen schade, zoals dat het geval
is met stelen en roven. Niet alles wat men dienst en weldaad voor zijn naasten noemt is dienst en
weldaad. Want de overspeligen bewijzen elkaar een grote dienst en schenken elkaar welbehagen.
Een ruiter bewijst een moordenaar en brandstichter een grote ruiterdienst wanneer hij hem helpt