Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

het einde van de vijftiende eeuw de revolutie op de wereldmarkt de suprematie van de handel van
Noord-Italië vernietigde, ontstond er een beweging in tegengestelde richting. De arbeiders uit de
steden werden in grote massa’s naar het platteland verdreven en veroorzaakten daar een ongekende
bloei in de, volgens de methode van de tuinbouw bedreven, kleine landbouw.
[190] ‘De kleine grondbezitters, die zelf hun akkers bewerkten en zich verheugden in een bescheiden
welstand. . . vormden toen een veel belangrijker deel der natie dan thans. . . Niet minder
dan 160.000 grondbezitters, die met hun gezinnen niet minder dan 1 / 7 van de totale bevolking
moeten hebben uitgemaakt, leefden van de exploitatie van de hoeven, die hun volle eigendom
waren. Het gemiddelde inkomen van deze kleine grondbezitters werd geschat op £60 tot £70.
Men berekende dat het aantal personen, dat hun eigen grond bewerkte, groter was dan het aantal
personen, dat als pachters de grond van anderen bewerkte.’ Macaulay, History of England, tiende
druk, London, 1854, deel I, pp. 333-334. Nog in de laatste dertig jaren van de zeventiende eeuw
was 4 / 5 van de Engelse bevolking agrarisch (t.a.p., p. 413). Ik citeer Macaulay, omdat hij als sys-
tematische geschiedvervalser zo weinig mogelijk nadruk op dergelijke feiten legt.
[191] Men moet nooit vergeten dat zelfs de lijfeigene eigenaar was, niet alleen van de bij zijn
huis behorende stukjes grond — zij het dan ook schatplichtig eigenaar — maar ook mede-eigenaar
van de gemeenschappelijke grond. ‘De boer is daar (in Silezië -M.) slaaf.’ Desalniettemin is
deze slaaf medebezitter van de gemeenschappelijke grond. ‘Men is er nog niet in geslaagd de
Sileziërs de gemeenschappelijke grond te laten verdelen, terwijl in de nieuwe mark nauwelijks
nog een dorp bestaat, waar de verdeling niet met groot succes is uitgevoerd.’ Mirabeau, De la
Monarchie prussienne, London, 1788, deel II, pp. 125-126.
[192] Japan, met zijn zuiver feodale organisatie van het grondbezit en met zijn ontwikkeld systeem
van kleine boeren, levert een veel getrouwer beeld van de Europese middeleeuwen dan al
onze, meestal door burgerlijke vooroordelen beheerste geschiedenisboeken. Het is al te gemakkelijk
om ‘liberaal’ te zijn ten koste van de middeleeuwen.
[193] In zijn Utopia heeft Thomas More het over het zonderlinge land, waar ‘schapen de mensen
opvreten’. Utopia, in de uitgave van Arber (vertaling van Robinson), London 1869, p. 41.
[193a] Bacon zet de samenhang uiteen tussen een vrije, welvarende boerenstand en een goede
infanterie. ‘Het is buitengewoon belangrijk voor de macht en de kracht van het Koninkrijk pachthoeven
te hebben van een voldoende omvang om flinke mannen in welstand te onderhouden en
een groot deel van de grond van het koninkrijk in eigendom te houden van de yeomanry, dat wil
zeggen van de personen, die een positie innemen tussen de edellieden en de keuterboeren. . .Want
het is de algemene mening van de meest competente krijgskundigen. . . dat de grootste kracht van
een leger moet worden gezocht in de infanterie of het voetvolk. Maar om een goede infanterie te
vormen heeft men mensen nodig, die niet in knechtschap of onder behoeftige omstandigheden,
maar vrij en in een zekere welstand zijn grootgebracht. Wanneer een staat dan ook voornamelijk
uitblinkt in edellieden en voorname heren, terwijl de landlieden en boeren slechts hun werkvolk
of knechten of kleine keuterboertjes zijn - dat wil zeggen behuisde bedelaars -, kan men wel een
goede cavalerie hebben, maar nooit een goede, standvastige infanterie. . . Men ziet dit in Frankrijk
en Italië en in enkele andere landen, waar inderdaad alles en iedereen adel of miserabel boerenvolk
is. . . zozeer, dat ze gedwongen zijn Zwitsers en anderen als huursoldaten voor hun infanterie
te nemen. Dit is ook de reden waarom deze naties veel volk en weinig soldaten hebben.’ The
Reign of Henry VII, verbatim reprint from Kennet’s England, 1719 edition, London, 1870, p. 308.
[194] Dr. Hunter, t.a.p., p. 134. - ‘De hoeveelheid grond die (volgens de oude wetten -M.) werd