Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

op gemeenschappelijk bezit, maar geen gemeenschappelijk bezit in de Slavische of zelfs maar in
de Indische vorm. Een deel van de landerijen werd als vrij, particulier bezit door de leden van de
gemeente zelfstandig bewerkt, een ander deel — de ager publicus — werd door hen gemeenschappelijk
verzorgd. De producten van deze gemeenschappelijke arbeid dienden gedeeltelijk als
een reservefonds voor misoogsten en andere onvoorziene gebeurtenissen, gedeeltelijk als staatsschat
of ter dekking van de kosten van oorlog, religie en andere uitgaven van de gemeenschap. In
de loop der tijden usurpeerden militaire en kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders mét het gemeenschappelijke
eigendom de arbeid, die daarmee werd verricht. De arbeid van de vrije boeren
op hun gemeenschappelijke grond veranderde in herendiensten voor de dieven van de gemeenschappelijke
grond. Daardoor kwamen tegelijkertijd de verhoudingen van de lijfeigenschap tot
ontwikkeling. Aanvankelijk was dit slechts zo in feite en was het niet wettelijk bepaald, totdat het
wereldbevrijdende Rusland onder het voorwendsel de lijfeigenschap te willen afschaffen deze tot
wet verhief. De wet op de herendiensten, in 1831 door de Russische generaal Kisselef afgekondigd,
was natuurlijk door de Bojaren zelf gedicteerd. Op deze wijze won Rusland in één klap de
edellieden van de Donau-monarchieën en het goedkeurend applaus van de liberale crétins (idioten)
van geheel Europa.
Volgens het Règlement organique (organieke reglement), zoals deze wet op de herendiensten
heette, is iedere Walachijse boer behalve een nauwkeurig omschreven belasting in natura aan de
zogenaamde grondbezitter verschuldigd: 1. twaalf arbeidsdagen zonder meer; 2. een dag landarbeid;
3. een dag voor het vervoeren van hout. Alles bij elkaar 14 dagen per jaar. Met een diep inzicht
in de economie wordt de arbeidsdag echter niet in zijn gebruikelijke betekenis genomen,
maar als arbeidsdag, die noodzakelijk is voor de vervaardiging van een gemiddeld dagelijks product;
hierbij wordt echter het gemiddeld dagelijks product op een zo sluwe wijze bepaald, dat een
Cycloop er in 24 uur niet mee klaar zou komen. In de droge woorden, met echte Russische ironie,
wordt in het Règlement zelf verklaard dat onder 12 arbeidsdagen moet worden verstaan het product
van 36 dagen handenarbeid, onder een dag landarbeid 3 dagen en onder een dag voor het
vervoeren van hout eveneens het drievoudige. Totaal: 42 dagen herendiensten. Hierbij komt echter
nog de zogenaamde jobagie, het verrichten van diensten, die aan de grondbezitters toekomen
voor buitengewone productiebehoeften. Al naar gelang de grootte van de bevolking moet ieder
dorp jaarlijks een bepaald contingent voor de jobagie beschikbaar stellen. Deze supplementaire
herendiensten worden voor iedere Walachijse boer op 14 dagen geschat. Zodoende omvatten de
verplichte herendiensten 56 arbeidsdagen per jaar. Wegens het slechte klimaat telt het landbouwjaar
in Walachije echter slechts 210 dagen, waarvan 40 zon- en feestdagen en gemiddeld 30 dagen
wegens slecht weer afvallen, samen dus 70 dagen. Er blijven dan 140 arbeidsdagen over. De
verhouding van de herendiensten tot de noodzakelijke arbeid, 56 / 84 of 66 2 / 3 %, levert een veel
geringere meerwaardevoet op dan die, waardoor de arbeid van de Engelse land- en fabrieksarbeiders
wordt geregeld. Dit zijn echter slechts de bij wet voorgeschreven herendiensten. In een nog
meer ‘liberale’ geest dan de Engelse fabriekswetgeving is men er bij het Règlement organique in
geslaagd middelen te creëren om de eigen bepalingen te ontduiken. Nadat men van 12 dagen 54
heeft gemaakt, wordt het nominale dagwerk van elk van deze 54 dagen met herendiensten weer
zodanig bepaald, dat een deel van de daarop volgende dag er wel onder moet vallen. In één dag
moet bijvoorbeeld een stuk grond worden gewied, voor welk werk — vooral bij marsbebouwing
— twee keer zo veel tijd nodig is. Het bij wet voorgeschreven dagwerk voor een bepaald soort
landarbeid is zo te interpreteren, dat de dag in mei begint en in oktober eindigt. Voor Moldavië