Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

hun macht om de knechten op straat te zetten. In Dublin boden de bazen een zeer koppige tegenstand
en dwongen zij door vervolging van de knechten, die aan de agitatie leiding gaven, de anderen
toe te geven en zich neer te leggen bij nachtarbeid en bij werk op zondag.’[84] De commissie
van de in Ierland tot de tanden gewapende Engelse regering vermaant met een doodbiddergezicht
de onverbiddelijke meester-bakkers van Dublin, Limerick, Cork, enzovoort: ‘De Commissie
is van mening dat de arbeidsuren beperkt zijn door natuurwetten, welke niet ongestraft kunnen
worden overtreden. Terwijl de bazen door met ontslag te dreigen hun arbeiders dwingen tot
schending van hun godsdienstige overtuiging, tot ongehoorzaamheid aan de landswetten en tot
veronachtzaming van de openbare mening (dit laatste heeft allemaal betrekking op de zondagsarbeid
-M.), laaien zij haat tussen kapitaal en arbeid en stellen zij een voorbeeld, dat gevaarlijk is
voor de godsdienst, de zedelijkheid en de openbare orde. . . De commissie is van mening dat de
verlenging van de arbeidsdag boven de 12 uur een onrechtmatige inbreuk is op het huiselijke en
particuliere leven van de arbeider en zedelijk tot noodlottige gevolgen leidt door inmenging in het
gezin van een man en in zijn gezinsplichten als zoon, broeder, echtgenoot en vader. Langere arbeid
dan 12 uur neigt de gezondheid van de arbeider te ondermijnen, leidt tot vroegtijdige veroudering
en vroege dood en derhalve tot onheil in arbeidersgezinnen, die juist op het moment dat zij
er het meeste behoefte aan hebben worden beroofd (are deprived) van de steun van het
gezinshoofd.’[85]
We waren zo-even in Ierland. Aan de andere kant van het water, in Schotland, protesteert de landarbeider,
de man van de ploeg, tegen zijn 13- tot 14-urige arbeid in het meest gure klimaat, met
nog een extra-arbeid van 4 uur op zondag (en dat in dit land van de Sabbatheiliging!),[86] terwijl
op hetzelfde moment in Londen drie spoorwegarbeiders voor een Grand Jury moeten verschijnen,
een conducteur, een machinist en een seinwachter. Door een spoorwegongeluk zijn honderden
passagiers naar de andere wereld geholpen. De oorzaak van het ongeluk lag in de nalatigheid
van de spoorwegarbeiders. Voor de jury verklaren zij eenstemmig dat 10 tot 12 jaar geleden hun
dagelijkse arbeid slechts 8 uur bedroeg. Gedurende de laatste 5 à 6 jaren heeft men dit opgedreven
tot 14, 18, en 20 uur en bij een bijzonder drukke toeloop van reislustigen, in de vakanties als
de pleziertreinen rijden, moesten zij vaak 40 tot 50 uur onafgebroken doorwerken. Dit zijn gewone
mensen en geen Cyclopen. Op een zeker punt raakt hun arbeidskracht uitgeput. Ze raken verdoofd;
hun hersenen denken niet meer en hun ogen zien niet meer. De beslist respectable British
Jurymen (achtenswaardige leden van de Britse jury) beantwoorden dit met een uitspraak, waardoor
de arbeiders op beschuldiging van manslaughter (doodslag) voor de rechter kwamen. In een
in milde termen gesteld aanhangsel spreken de leden van de jury de vrome wens uit dat de heren
kapitalisten-spoorwegmagnaten in de toekomst toch wat guller zullen zijn bij de aankoop van het
nodige aantal ‘arbeidskrachten’ en zich ‘meer zullen onthouden’ of zich ‘meer zullen ontzeggen’
of ‘spaarzamer’ zullen zijn bij de uitzuiging van de betaalde arbeidskracht.[87]
Uit de bonte mengeling van arbeiders van alle mogelijke beroepen, leeftijden en geslachten —
die zich driftiger rondom ons verdringen dan de zielen van de gevallenen rondom Odysseus en
die waarlijk geen blauwboeken onder de arm hoeven te dragen om hen op het eerste gezicht de
overmatige arbeid aan te zien — halen we nog twee figuren: een modiste en een smid. De frappante
tegenstelling tussen deze twee bewijst dat voor het kapitaal alle mensen gelijk zijn.
In de laatste weken van juni 1863 kwamen alle dagbladen in Londen met een artikel onder de
sensationele kop: Death from simple overwork (dood door louter overmatige arbeid). Het ging