Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

tief tot 10 uur, dat wil zeggen 101/2 uur voor de werkdagen en 71/2 uur voor de zaterdag. Toen
echter het kwade jaar 1862 aanbrak werd de oude klucht herhaald. De heren fabrikanten verzochten
het Parlement nog voor een enkel jaar de 12-urige arbeid voor jongere personen en vrouwen
toe te staan. . . ‘Gezien de huidige bedrijvigheid (in de periode van de katoencrisis -M.) zou het
voor de arbeiders een groot voordeel betekenen, indien men hen toestond dagelijks 12 uur te
werken en zoveel mogelijk arbeidsloon te ontvangen. . . Men was er reeds in geslaagd een wetsontwerp
in deze geest bij het Lagerhuis in te dienen. De agitatie van de arbeiders uit de Schotse
blekerijen leidde er toe dat het ontwerp werd ingetrokken.’ Reports of Inspectors of Factories,
October 31, 1862, pp. 14-15. Na te zijn verdagen door de arbeiders zelf, uit wier naam men beweerde
te spreken, ontdekte het kapitaal met behulp van een juridische bril dat de wet van 1860
— zoals alle wetgeving over de ‘bescherming van de arbeid’ in onduidelijke termen gesteld —
een uitvlucht bevatte om de calenderers (kalanderaars) en finishers (afwerkers) van de werking
van deze wet te kunnen uitsluiten. De Engelse rechtspraak, altijd een trouwe dienaar van het kapitaal,
sanctioneerde in het Court of Common Pleas deze rechtsverdraaiing. ‘Het heeft geleid tot
grote ontevredenheid onder de arbeiders en het is zeer te betreuren dat het duidelijke doel van de
wetgeving onder het voorwendsel van een gebrekkige omschrijving kan worden omzeild.’ T.a.p.,
p. 18.
[185] De ‘blekers in de open lucht’ hadden zich aan de wet van 1860 inzake de ‘blekerij’ onttrokken
door de leugen dat zij ‘s nachts geen vrouwen lieten werken. De fabrieksinspecteurs ontdekten
de leugen en tegelijkertijd werd het Parlement door verzoekschriften van arbeiders beroofd
van de naar weiden geurende ideeën over de ‘blekerij in de open lucht’. In deze luchtblekerijen
maakt men gebruik van droogkamers met een temperatuur van 90° tot 100° Fahrenheit, waarin
voornamelijk meisjes werken. Voor het zich af en toe verwijderen uit deze droogkamers gebruikt
men de technische term cooling (afkoeling). ‘Vijftien meisjes in de droogkamers. Een hitte van
80° tot 90° voor linnen, van 100° en meer voor batist. In een kleine kamer van ongeveer 10 vierkante
voet met in het midden een gesloten kachel strijken 12 meisjes (de batist, enzovoort) en
pakken in. De meisjes staan om de kachel, die een vreselijke gloed uitstraalt en die de stukken
batist snel droogt voor de strijksters. Het aantal arbeidsuren van deze werkkrachten is onbeperkt.
Wanneer het druk is werken zij vele dagen achtereen tot 9 of 12 uur ‘s avonds.’ Reports of Inspectors
of Factories, October 31, 1862, p. 56. Een arts verklaart: ‘Voor het afkoelen zijn geen
bepaalde uren toegestaan, maar wanneer de temperatuur niet langer te verdragen is of wanneer de
handen van de arbeidsters vuil worden van het zweet, mogen zij een paar minuten naar buiten
gaan. . . Mijn ervaring bij de behandeling van de ziekten van deze arbeidsters verplicht mij te
constateren, dat hun gezondheidstoestand ver beneden die van de katoenspinsters staat (en het
kapitaal had hen in de verzoekschriften aan het Parlement afgeschilderd als de zo gezonde creaturen
van de schilderijen van Rubens! -M.). De bij hen meest voorkomende ziekten zijn tering,
bronchitis, uterusziekten, hysterie in de afschuwelijkste vorm en reumatiek. Naar mijn mening
ontstaan al deze ziekten direct of indirect door de oververhitte lucht in de werkruimte en door gebrek
aan voldoende goede kleding om zich in de winter bij het naar huis gaan tegen de koude en
vochtige lucht te beschermen.’ T.a.p., pp. 56-57. Over de wet van 1863, die de joviale ‘blekers in
de open lucht’ toen werd afgedwongen, merken de fabrieksinspecteurs op: ‘Deze wet heeft niet
slechts gefaald de arbeiders de bescherming te geven welke zij schijnt te geven. . . maar is zodanig
geformuleerd, dat deze bescherming pas begint wanneer men kinderen en vrouwen na acht
uur ‘s avonds op arbeid betrapt en zelfs dan is de voorgeschreven methode van bewijsvoering zodanig
met clausules omschreven, dat er nauwelijks bestraffing kan volgen.’ T.a.p., p. 52. ‘Als een
wet met humane en opvoedkundige doeleinden is zij totaal mislukt. Men kan het toch nauwelijks