Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

aantal kinderen in dienst zou worden genomen, meende men dat het extra-aanbod van kinderen in
de leeftijd van 8 tot 9 jaar in de toegenomen vraag zou voorzien.’ T.a.p., p. 13.
[142] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1848, p. 16.
[143] ‘Ik kwam tot de ontdekking dat men van het loon van lieden, die wekelijks 10s. ontvingen,
1s. aftrok wegens de algemene loonsverlaging van 10 % en nog eens 1s.6d. wegens de verkorting
van de arbeidstijd; in totaal dus 2s. 6d. En desondanks hield de meerderheid vast aan de 10-urenwet.’
T.a.p.
[144] ‘“Toen ik het verzoekschrift ondertekende, verklaarde ik tegelijkertijd dat ik daarmee iets
verkeerds deed.” “Waarom hebt u dan getekend?” “Omdat ze mij, als ik weigerde, op straat zouden
hebben gezet.” De verzoeker voelde zich inderdaad “onderdrukt”, maar niet bepaald door de
fabriekswet.’ T.a.p., p. 102.
[145] T.a.p., p. 17. In het district van de heer Horner werden op deze wijze 10.270 volwassen
mannelijke arbeiders in 181 fabrieken ondervraagd. Men vindt hun verklaringen in de appendix
van het fabrieksrapport voor de halfjaarlijkse periode eindigende oktober 1848. Deze getuigenverhoren
bieden ook in ander opzicht waardevol materiaal.
[146] T.a.p. Zie voor de door Leonhard Horner zelf bijeengebrachte getuigenverklaringen de
nummers 69, 70, 71, 72, 92 en 93 en voor de door onderinspecteur A. bijeengebrachte verklaringen
de nummers 51, 52, 58, 59, 62, en 70 van de ‘Appendix’. Een van de fabrikanten schonk
zelfs klare wijn; zie nr. 14 na nr. 265, t.a.p.
[147] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1848, pp. 133-134.
[148] Reports of Inspectors of Factories, April 30, 1848, p. 47.
[149] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1848, p. 130.
[150] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1848, p. 142.
[151] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1850, pp. 5-6.
[152] Het wezen van het kapitaal blijft hetzelfde, zowel in zijn ontwikkelde als in zijn onontwikkelde
vorm. In het wetboek, dat door het optreden van de slavenhouders vlak voor het uitbreken
van de Amerikaanse Burgeroorlog aan het gebied Nieuw-Mexico werd opgedrongen, lezen we:
de arbeider is, voor zover de kapitalist zijn arbeidskracht gekocht heeft, ‘zijn (de kapitalist) geld’.
Dezelfde zienswijze komen we bij de Romeinse patriciër tegen. Het geld, dat zij de plebejische
schuldenaar hadden voorgeschoten, was via de bestaansmiddelen omgezet in bloed en vlees van
de schuldenaar. Dit ‘bloed en vlees’ was dus ‘hun geld’. Vandaar de Wet van de Tien Tafelen in
de geest van Shylock. De veronderstelling van Linguet, dat de patricische schuldeisers aan de
overzijde van de Tiber feestmaaltijden van gekookt vlees van de schuldenaars aanrichtten, laten
we maar in het midden, evenals de hypothese van Daumer over het christelijke avondmaal.
[153] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1848, p. 133.
[154] Onder andere de filantroop Ashworth in zijn weerzinwekkende, kwakerachtige brief aan
Leonhard Horner. Zie Reports of Inspectors of Factories, April 30, 1849, p. 4.
[155] T.a.p., p. 134.
[156] T.a.p., p. 140.
[157] Deze county magistrates — de great unpaid (grote niet-bezoldigden), zoals W. Cobbett hen
noemde — zijn een soort onbezoldigde vrederechters, welke functie werd vervuld door de notabelen
van de graafschappen. Zij vormden inderdaad de patrimoniale rechtbanken der heersende
klasse.
[158] Reports of Inspectors of Factories, April 30, 1849, pp. 21-22. Zie voor andere, overeen-