Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

hier om te spreken uit naam van de arbeiders uit de kolenmijnen.’ (nr. 1638). ‘Waarom een onderscheid
maken tussen de kinderen van arbeiders uit de kolenmijnen en de andere kinderen?’ —
Omdat zij een uitzondering op de regel vormen.’ (nr. 1639) ‘In welk opzicht?’ — ‘Fysiek.’ (nr.
1640). ‘Waarom zou onderwijs voor hen waardevoller zijn dan voor kinderen uit andere categorieën?’
— ‘Ik beweer niet dat het voor hen waardevoller zou zijn, maar door hun overmatige arbeid
in de mijnen hebben zij minder kans op onderwijs in dag- en zondagscholen.’ (nr. 1644).
‘Het is onmogelijk dit soort vragen op zichzelf te behandelen, nietwaar?’ (nr. 1646). ‘Zijn er voldoende
scholen in de districten?’ — ‘Neen.’ (nr. 1647). ‘Wanneer de staat zou eisen dat ieder kind
naar school wordt gestuurd, waar zouden dan al die scholen voor al die kinderen vandaan moeten
komen?’ — ‘Ik geloof dat, zodra de omstandigheden dit eisen, de scholen vanzelf zouden komen.
Het grootste aantal, niet alleen van de kinderen, maar ook van de volwassen mijnarbeiders kan
lezen noch schrijven.’ (nrs. 705, 726).
3. Vrouwenarbeid. - Weliswaar worden sinds 1842 geen vrouwelijke arbeidskrachten meer ondergronds
te werk gesteld, maar wel boven voor het laden van steenkolen enzovoort, het slepen van
de karren naar de kanalen en de spoorwegwagons, het sorteren van de kolen, enzovoort. In de afgelopen
3 tot 4 jaar is het gebruik van vrouwen sterk toegenomen (nr. 1727). Gewoonlijk zijn het
de vrouwen, dochters en weduwen van arbeiders uit de kolenmijnen in de leeftijd van 12 tot 50
en zelfs tot 60 jaar (nrs. 645, 1779, 648). ‘Welke mening hebben de mijnarbeiders over vrouwenarbeid
in de mijnen?’ -‘Het wordt algemeen veroordeeld.’ (nr. 649). ‘Waarom?’ -’Zij beschouwen
het als vernederend voor het vrouwelijk geslacht. . . Zij dragen een soort mannenkleren. In vele
gevallen kennen zij geen schaamtegevoel. Vele vrouwen roken. De arbeid is even smerig als in de
mijn zelf. Er zijn vele getrouwde vrouwen onder, die hun huiselijke plichten niet kunnen vervullen.’
(nrs. 651 vv., 709). ‘Kunnen de weduwen elders werk vinden, dat hen zoveel loon (8-10s.
per week -M.) opbrengt?’ — ‘Dat weet ik niet.’ (nr. 710). ‘En toch zoudt u (hardvochtig mens!
-M.) bereid zijn hen dit middel van bestaan te ontnemen?’ — ‘Zeker.’ (nr. 1715). ‘Hoe komt u aan
deze mening?’ — ‘Wij, mijnarbeiders, hebben te veel eerbied voor het zwakke geslacht om het
veroordeeld te zien tot de kolenmijn. . . Deze arbeid is voor een belangrijk deel zeer zware arbeid.
Vele van deze meisjes tillen per dag een gewicht van 10 ton.’ (nr. 1732). ‘Gelooft u dat de in de
mijnen te werk gestelde vrouwelijke arbeidskrachten zedelozer zijn dan de in de fabriek te werk
gestelde vrouwen?’ — ‘Het percentage slechte vrouwen is groter dan onder de fabrieksmeisjes.’
(nr. 1733) ‘Maar u bent toch ook niet tevreden met de zedelijkheid in de fabrieken?’ — ‘Nee.’ (nr.
1734). ‘Wilt u dan ook vrouwenarbeid in de fabrieken verbieden?’ — ‘Nee, dat wil ik niet.’ (nr.
1735). ‘Waarom niet?’ — ‘Omdat dat werk voor het vrouwelijk geslacht eervoller en geschikter
is.’ (nr. 1736). ‘Desondanks vindt u toch dat het schadelijk is voor hun zedelijkheid?’ — ‘Niet in
dezelfde mate als de arbeid in de kolenmijnen. Ik beoordeel het overigens niet alleen op morele
gronden, maar ook op fysieke en maatschappelijke gronden. De maatschappelijke ontaarding van
de meisjes is in hoge mate erbarmelijk. Wanneer deze meisjes de vrouwen worden van mijnarbeiders,
lijden de mannen zeer onder deze ontaarding, waardoor zij van huis worden verdreven en
aan de drank raken.’ (nr. 1737). ‘Maar zou dit ook niet gelden voor de vrouwen die in de ijzergieterijen
werken?’ — ‘Ik kan niet voor de andere industrietakken spreken.’ (nr. 1740). ‘Maar welk
onderscheid bestaat er dan tussen de vrouwen die in de ijzergieterijen werken en de vrouwen, die
in mijnen werken?’ — ‘Ik heb me niet met dit probleem beziggehouden.’ (nr. 1741). ‘Kunt u enig
verschil zien tussen de ene of de andere categorie?’ — ‘Dat heb ik niet nagegaan, maar ik ken
door huisbezoek de jammerlijke toestanden in ons district.’ (nr. 1750). ‘Zoudt u niet gaarne overal
vrouwenarbeid afschaffen, waar deze de vrouw degenereert?’ ‘Ja. . . de kinderen krijgen hun bes-