Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

van de stijl van Marx in de vertaling over te brengen. Zo spreekt Marx bijvoorbeeld van ‘moralische
Verschleiss’ van machines. Dit zou, in ‘goed Nederlands’, kunnen worden vertaald met de
uitdrukking ‘economische slijtage’. Maar op die manier zou de vertaling van dit werk van Marx
te ‘glad’ worden. Ik heb het mede als taak gezien de door Marx tot uitdrukking gebrachte verontwaardiging
in zijn beschrijving van het kapitalistische systeem in de vertaling óók te laten doorklinken.
De vertaling van economische termen leverde soms moeilijkheden op. Zo gebruikt, om een voorbeeld
te geven, Marx de term ‘Schatzbildung’, waarvoor ‘oppotting’ een economisch verantwoorde
vertaling zou zijn geweest. Ná Keynes heeft de term oppotting echter een betekenis gekregen
die, naar mijn gevoel, niet de ‘Schatzbildung’ van Marx dekt. De vertaling ‘oppotting’ zou
te modern hebben aangedaan en daarom heb ik ‘schatvorming’ aangehouden.
Deze vertaling is integraal. Marx citeert vele schrijvers in hun oorspronkelijke taal: Latijn,
Grieks, Frans, Engels, Italiaans. Uiteraard zijn ook die citaten vertaald. Daarnaast gebruikte Marx
vele Engelse en Franse uitdrukkingen om zijn aanvallen op personen en toestanden venijniger te
maken; deze heb ik in de oorspronkelijke vertaling laten staan en een vertaling tussen haakjes
toegevoegd. Engelse maten, gewichten en munteenheden zijn gehandhaafd. Slechts een heel enkele
keer heb ik iets aan de tekst toegevoegd. In alle gevallen is dit gebeurd in een niet-genummerde
voetnoot, waaraan bovendien is toegevoegd: ‘Noot van de vertaler.’ Foutieve spelling in
titels van boeken en van namen van personen heb ik zonder meer verbeterd.
Marx had de gewoonte eigen opmerkingen te plaatsen binnen de door hem gegeven citaten. In de
Duitse tekst van Das Kapital is dit gemakkelijk te herkennen, omdat bijvoorbeeld binnen een citaat
in de Franse taal een opmerking in het Duits opvalt. Aangezien alle citaten zijn vertaald, zouden
deze opmerkingen van Marx zelf moeilijk te onderkennen zijn. Daarom heb ik achter dergelijke
opmerkingen van Marx het teken ‘-M.’ geplaatst. Af en toe citeert Marx andere schrijvers in
een door hem gegeven Duitse vertaling. Bij de vertaling heb ik me gebaseerd op de door Marx
gegeven tekst, ook al geeft Marx vaak een — om het zachtjes uit te drukken — sterk gekleurde
vertaling. Ik zal me tot twee voorbeelden beperken. Van het neutrale Engelse woord ‘builder’
maakt Marx de emotioneel geladen term ‘Bauspekulant’[12v] en het Engelse woordje ‘wet’ vertaalt
hij met ‘nass wie die Ratten.’[13v]
Ongeacht of men de theorieën van Marx geheel, niet geheel of geheel niet onderschrijft, zal men
toch moeten erkennen dat het eerste deel van Das Kapital een belangrijk werk is, waarvan in de
afgelopen honderd jaar een grote invloed is uitgegaan op tal van gebieden van het maatschappelijk
leven. Men kan er over twisten of dit werk vandaag nog belangrijk is. Ik meen dat dit wél het
geval is, al was het alleen maar omdat de kennis van de leer van Marx een onmisbare achtergrond
is voor een goed begrip van de moderne geschiedenis en van een deel van de huidige internationale
politiek.
Dr. L. van der Land heeft het manuscript van de vertaling gelezen en hij heeft vele nuttige op- en
aanmerkingen gemaakt, waarvoor ik hem bijzonder dankbaar ben. Uiteraard blijf ik voor de vertaling
verantwoordelijk.