Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

[251] ‘Wij bevinden ons in een situatie, die voor de samenleving geheel nieuw is. . . wij streven
ernaar ieder soort eigendom te scheiden van iedere soort arbeid.’ Sismondi, Nouveaux principes
de l’économie politique, Paris, 1827, deel II, p. 434.
[252] ‘De vooruitgang van de industrie, waarvan de bourgeoisie de willoze en weerloze draagster
is, brengt in plaats van de isolering van de arbeiders door de concurrentie hun revolutionaire vereniging
door de associatie. Met de ontwikkeling van de grootindustrie wordt dus de basis, waarop
de bourgeoisie produceert en zich de producten toeeigent, onder haar voeten weggetrokken. Vóór
alles produceert zij dus haar eigen doodgravers. Haar ondergang en de overwinning van het proletariaat
zijn dus even onvermijdelijk. . . Van alle klassen, die vandaag tegenover de bourgeoisie
staan, is alleen het proletariaat een werkelijk revolutionaire klasse. De overige klassen teren weg
en gaan met de grootindustrie ten onder, het proletariaat is haar meest kenmerkende product. . .
De middenstanden, de kleine industrieel, de kleine koopman, de handwerksman, de boer — zij
allen bestrijden de bourgeoisie om hun bestaan als middenstand te vrijwaren voor ondergang. . .
zij zijn reactionair, zij trachten het rad van de geschiedenis terug te draaien.’ Karl Marx en F. Engels,
Manifest der kommunistischen Partei, London, 1847, pp. 9, 11.
Hoofdstuk 25
De moderne theorie van de kolonisatie [253]
De economie verwart principieel twee verschillende soorten particulier eigendom, waarvan het
ene berust op de eigen arbeid van de producent, het andere op de uitbuiting van arbeid van anderen.
Men vergeet dat het laatste niet alleen in directe tegenstelling staat tot het eerste, maar ook
slechts op diens graf gedijt.
In West-Europa, het geboorteland van de economie, is het proces van de oorspronkelijke accumulatie
min of meer voltooid. De kapitalistische heerschappij heeft hier hetzij de gehele nationale
productie rechtstreeks aan zich onderworpen, of — waar de verhoudingen zich nog niet zo ontwikkeld
hebben — beheerst zij, althans indirect, de lagen der maatschappij, die behoren bij de
naast haar voortbestaande, in verval geraakte en verouderde productiewijze. Op dit reeds bereikte
stadium van het kapitalisme past de econoom de begrippen van recht en eigendom uit de vóórkapitalistische
wereld toe en dit met een des te nauwgezetter ijver en een des te grotere zalving
naarmate de feiten scherper in tegenspraak komen met zijn ideologie.
Dit ligt anders in de koloniën. De kapitalistische heerschappij stuit hier overal op het verzet van
de producent, die als bezitter van zijn eigen arbeidsvoorwaarden door zijn arbeid zichzelf in
plaats van de kapitalist verrijkt. De tegenstelling tussen deze twee diametraal tegenover elkaar
staande economische systemen komt hier in de praktijk tot uiting in hun strijd. Wanneer de kapitalist
de macht van het moederland achter zich heeft staan, tracht hij de op eigen arbeid gebaseerde
methode van productie en toe-eigening gewelddadig uit de weg te ruimen. Hetzelfde belang,
dat de sycofanten van het kapitaal, de economen, in het moederland er toe brengt de kapitalistische
productiewijze in theorie voor te stellen als haar eigen tegendeel, brengt hen in de koloniën
er toe de zaken eerlijk op te biechten en de tegenstelling tussen beide productiewijzen met luide
stem te verkondigen. Voor dit doel toont hij aan hoe de ontwikkeling van de maatschappelijke