Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

van deze heren luidde de aanklacht dat zij 5 jongens in de leeftijd van 12 tot 15 jaar van vrijdagochtend
6 uur tot de daaropvolgende zaterdagmiddag 4 uur aan het werk hadden gehouden zonder
hen enige rust, behalve voor de maaltijden en voor één uur slaap om middernacht, toe te
staan. En deze kinderen moesten de ononderbroken 30-urige arbeid verrichten in de shaddy-hole
(lompenhol), zoals dit hol genoemd wordt, waarin de wollen lompen worden stukgetrokken en
waar zulke wolken stof, afval enzovoort, hangen, dat zelfs volwassen arbeiders gedwongen zijn
ter bescherming van hun longen voortdurend de mond met zakdoeken te bedekken. De heren
aangeklaagden verklaarden plechtig — als quakers namen zij het met hun godsdienstige gevoelens
te nauw om de eed te kunnen afleggen — dat zij met grote barmhartigheid de ongelukkige
kinderen 4 uur slaap hadden toegestaan, maar dat de stijfkoppige kinderen helemaal niet naar bed
hadden willen gaan! De heren quakers werden veroordeeld tot een geldboete van £20. Deze quakers
moeten Dryden voor de geest hebben gezweefd toen deze schreef:
De vos, beladen met schijnheiligheid,
Die geen eed durfde afleggen, maar als de duivel liegen kon,
Die er uitziet als de Vasten en een heilige sluwheid bezat
En niet durfde te zondigen alvorens hij zijn gebed had gezegd!
[56] Reports of Inspectors of Factories, October 31, 1856, p. 34.
[57] T.a.p., p. 35.
[58] T.a.p., p. 48.
[59] T.a.p.
[60] T.a.p.
[61] T.a.p., p. 48.
[62] Reports of Inspectors of Factories, April 30, 1860, p. 56.
[63] Dit zijn de officiële termen, die zowel in de fabriek als in de fabrieksrapporten worden gebruikt.
[64] ‘De hebzucht van de fabrikanten, wier wreedheden bij het najagen van winst nauwelijks
werden overtroffen door de wreedheden, tijdens de verovering van Amerika door de Spanjaarden
begaan bij hun jacht op het goud.’ John Wade, History of the Middle and Working Classes, derde
druk, London, 1835, p. 114. Het theoretische deel van dit boek, een soort leerboek der economie,
bevat voor zijn tijd enige oorspronkelijke ideeën, bijvoorbeeld over de handelscrises. Het historische
deel is een schaamteloos plagiaat van het werk van Sir M. Edens, The State of the Poor,
London, 1797.
[65] Daily Telegraph (Londen) van 17 januari 1860.
[66] Vergelijk: Engels, Die Lage der arbeitenden Klasse in England, pp. 249-251.
[67] Children’s Employment Commission, First Report etc., 1863, appendix, pp. 16, 19, 18.
[68] Public Health, Third Report etc., pp. 103, 105.
[69] Children’s Employment Commission, First Report etc., 1863, pp. 24, 22, XI.
[70] T.a.p., p. XLVII.
[71] T.a.p., p. LIV.
[71bis] T.a.p., p. LIV.
[72] Dit is geen meerarbeidstijd in de betekenis, die wij aan deze term hebben gegeven. Deze he-
ren beschouwen de arbeid van 10 1 / 2 uur als de normale arbeidsdag, welke dus ook de normale
meerarbeid omvat. Daarna begint ‘het overwerk’, dat iets beter betaald wordt. We zullen later nog