Het Kapitaal - Marxists Internet Archive

gemiddelde man tenminste 4.300 grein koolstof en 200 grein stikstof; voor de vrouw is dat onge-
veer even veel voedingsstof als in twee pond goed tarwebrood zit, voor de man 1 / 9 meer. Voor
het weekgemiddelde van vrouwelijke en mannelijke volwassenen komt dit neer op tenminste
28.600 grein koolstof en 1.330 grein stikstof. De feiten bevestigden zijn berekening op een verrassende
wijze doordat het klopte met de jammerlijke hoeveelheid voeding, waartoe de nood de
consumptie van de katoenarbeiders had verlaagd. De voeding bevatte in december 1862 19.211
grein koolstof en 1.295 grein stikstof per week.
In 1863 gelastte de Privy Council een onderzoek naar de noodtoestand onder het slechtst gevoede
deel van de Engelse arbeidersklasse. Dr. Simon, medisch ambtenaar van de Privy Council, droeg
dit onderzoek op aan de hierboven vermelde dr. Smith. Zijn onderzoek strekt zich uit enerzijds
over de landarbeiders, anderzijds over zijdewevers, naaisters, vervaardigers van leren handschoenen,
kousenwevers, handschoenenwevers en schoenmakers. De laatste categorie omvat, uitgezonderd
de kousenwevers, uitsluitend stedelijke arbeiders. Er werd bepaald dat voor het onderzoek
uit iedere categorie de gezondste en relatief meest welgestelde gezinnen zouden worden uitgezocht.
Uit het algemene resultaat van het onderzoek bleek, dat ‘slechts in één van de onderzochte categorieën
van stedelijke arbeiders de hoeveelheid stikstof het absolute minimum — waaronder
ziekten door verhongering zich voordoen — een weinig overschreed, dat in twee categorieën zowel
gebrek aan stikstofhoudende als aan koolstofhoudende voeding voorkwam en in één van de
categorieën zelfs sprake was van een zeer groot gebrek, dat van de onderzochte gezinnen van de
landarbeiders meer dan 1 / 5 koolstofhoudende voeding ontving welke minder was dan de onont-
beerlijke hoeveelheid en dat meer dan 1 / 3 minder stikstofhoudende voeding kreeg dan de onont-
beerlijke hoeveelheid en dat in drie graafschappen (Berkshire, Oxfordshire en Somersetshire)
gemiddeld het minimum aan stikstofhoudende bestanddelen van het voedsel niet werd bereikt’.
[109] Van de landarbeiders waren die uit Engeland, het rijkste gebied in het Verenigd Koninkrijk,
het slechtst gevoed.[110] Van de ondervoeding onder de landarbeiders waren over het algemeen
voornamelijk vrouwen en kinderen het slachtoffer, want ‘de man moet eten om zijn arbeid te verrichten’.
Nog groter gebrek heerste er onder de onderzochte categorieën stedelijke arbeiders. ‘Zij
zijn zo slecht gevoed, dat onder hen vele gevallen van gruwelijke en voor de gezondheid funeste
ontbering (dit alles is ‘onthouding’ van de kapitalist, namelijk onthouding van betaling van de
voor het naakte bestaan van zijn arbeiders onontbeerlijke bestaansmiddelen! -M.) moeten
voorkomen.’[111]
Aan de hand van de volgende tabel kunnen we een vergelijking maken tussen de voeding van de
hierboven genoemde categorieën stedelijke arbeiders, het door dr. Smith aangenomen minimum
en de voeding van de katoenarbeiders gedurende de periode van hun grootste ellende: